De achteruitgang van vissen in de Waddenzee belooft niets goeds voor veel vogelsoorten

Vandaag is de nieuwe, interactieve website Waddenzeevismonitor.nl gelanceerd. Op de website is voor elke vissoort te zien hoe deze zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld in de Waddenzee. Het NIOZ, het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, meet al vijftig jaar lang het aantal soorten en de hoeveelheden vis in de Waddenzee. Het is nu voor het eerst dat deze onderzoeksgegevens voor een breed publiek toegankelijk worden gemaakt. Het blijkt dat de vangsten de laatste vijftig jaar fors zijn afgenomen. Het aantal vissen is gedaald en sommige vissoorten zijn nagenoeg verdwenen. Op de website kan iedereen eenvoudig vangstaantallen per vissoort opvragen. Ook is het mogelijk de visstand van meerdere vissoorten naast elkaar op te vragen in een grafiek. Van de bijna 80 vissoorten die de afgelopen vijftig jaar in fuik zijn gevangen, is achtergrondinformatie en duidelijk beeldmateriaal opgenomen.

Als je de gegevens opvraagt van een vissoort als de aal, krijgt een treurig beeld voorgespiegeld. Aal trekt tussen zoet en zout water. De komst van de Afsluitdijk en de afsluiting van de Lauwerszee hebben een verwoestende impact gehad op deze en andere trekvissoorten. De aantallen gevangen aal daalden in vijftig jaar tijd van gemiddeld 24 per vangdag naar 0,13. Ook de harder, een recent populair geworden consumptievis, laat een dalende trend zien. Werden er in de zestiger jaren gemiddeld 10 harders per dag in de fuik gevangen, nu is dat er krap 1 per dag. Positief nieuws is er ook. De zeebaars, een zuidelijke vissoort, laat zich in de zomermaanden in toenemende aantallen in de Waddenzee zien. Deze vissoort profiteert waarschijnlijk van het feit dat de Waddenzee het laatste decennium bijna 2 graden is opgewarmd.

De website is een initiatief van de Waddenvereniging. Die zag dat er grote behoefte was aan het ontsluiten van objectieve gegevens over de visstand van de Waddenzee. Wouter van der Heij, bioloog bij de Waddenvereniging: ‘Wij maken ons al tientallen jaren zorgen over de teruglopende visstand van de Waddenzee en hopen dat deze website bijdraagt aan het besef dat een gezonde, rijke visstand op de Waddenzee ver weg is. De visstand in de Waddenzee is nog maar een fractie van wat die kan zijn. Uit eerder internationaal onderzoek bleek al dat ecologische rijkdom van de Waddenzee nog geen 30% is van wat die kan zijn.’ Een rijke Waddenzee vol vis is niet alleen van groot ecologisch, maar ook van economisch belang. ‘Dat het beter kan is geen vage droom. Ruim baan voor trekvis via projecten als de Vismigratierivier laten zien dat we niet machteloos hoeven toe te kijken.’

De data uit de website zijn resultaten van visonderzoek dat het NIOZ al ruim 50 jaar lang verricht op Texel. Met een fuik op de kop van Texel bij het Marsdiep wordt in het voor- en najaar bijna dagelijks de vangst geteld en gemeten. De gegevens zijn uniek, omdat het zo’n langdurige periode betreft. Hierdoor kan een objectief beeld worden gegeven van de ontwikkeling van de visstand in de Waddenzee.

Vergeleken met ander vis- en visserijonderzoek, wordt er maar mondjesmaat onderzoek gedaan naar het totale spectrum aan vissoorten en -aantallen in de Waddenzee. Van oudsher ligt de nadruk op de voor Nederland commercieel interessante bodembewonende platvissen. Het NIOZ beschikt met de fuikgegevens over langjarige informatie over ook de vrij van de bodem zwemmende vissoorten van de Waddenzee. Het is de bedoeling dat er de komende jaren meer onderzoekslocaties in de Waddenzee bij komen om een nog beter beeld te krijgen. Om die reden werken de Waddenvereniging, het NIOZ en een groep eilanders aan het realiseren van een traditionele takkenfuik onder Terschelling.

Bronnen: Waddenvereniging en Natuurbericht, 10 april 2014
http://www.natuurbericht.nl/?id=12403