knipsels

In de Achterhoek en Twente zijn de afgelopen weken verscheidene dode merels gemeld die mogelijk slachtoffer van het usutuvirus zijn. Bij een besmetting met het usutuvirus kunnen de volgende symptomen worden waargenomen: algehele malaise, sloomheid, 'bol' zitten, niet meer drinken, naar adem happen, spierzwakte (bijvoorbeeld niet meer opvliegen, alleen nog maar laag blijven en meteen weer gaan zitten), vleugels en kop laten hangen en evenwichtsstoornissen.

Door het toenemende belang van voedselveiligheid en duurzame landbouw neemt ook in de buitenteelt het gebruik van biologische gewasbescherming toe. Dat stelt het Nederlandse familiebedrijf Koppert Biological Systems, dat dit jaar zijn vijftigjarig bestaan viert. Grondlegger Jan Koppert begon in 1967 met één beestje, de roofmijt, voor de bestrijding van een plaag in de komkommerteelt.

Terwijl de afzet van biologische producten explosieve groeicijfers laat zien en het aantal biologische bedrijven groeit, is er in het groene onderwijs nog altijd weinig aandacht voor de sector. Dat moet anders, zegt Bionext, de ketenorganisatie van de biologische landbouw, na een verkenning op basis van gesprekken met docenten uit het onderwijs en ondernemers uit de sector. “In veel opleidingen blijkt de ruimte voor biologisch nog heel beperkt. Er wordt weinig aandacht aan besteed, of de informatie is niet onbevooroordeeld.

In de afgelopen 40 jaar zijn vrijwel alle orchideeënsoorten in Nederland achteruitgegaan en op de Rode Lijst met bedreigde soorten terechtgekomen. De kwetsbaarheid van orchideeën kan verklaard worden door de hoge eisen die zij stellen aan hun groeiplaats. Vanwege hun kwetsbaarheid zijn veel soorten orchideeën al sinds lange tijd wettelijke beschermd. Onder de huidige Flora en Faunawet genieten ruim 40 soorten wettelijke bescherming.

„Ik begeef me met dit boek een beetje op glad ijs”, bekent Frank Berendse, in de salon van zijn fraaie huis in de bossen even buiten Wageningen. „Ik ben botanicus en vogelaar. Over de toekomstige inrichting van Nederland weet ik niet zo veel. Maar toch wilde ik dit boek schrijven. Het moest gewoon geschreven worden.” Berendse (65) was tot voor kort hoogleraar natuurbeheer en plantenecologie aan Wageningen Universiteit. Hij heeft een vlot lezend, pamfletterig boek geschreven over landschap en natuur in Nederland.

Het Bredase natuurgebiedje Rooskensdonk (eigendom van Staatsbosbeheer) bestaat uit zo'n 60 hectare nat grasland en ligt ingeklemd tussen de rivier de Mark en de A16. Vogelaars van de West-Brabantse Vogelwerkgroep konden hun geluk niet op toen er vanaf 2003 steeds meer grutto's (Limosa limosa) werden gespot in Rooskensdonk. Het aantal broedparen groeide gestaag, tot zo'n veertig koppeltjes. Met de grutto's gaat het de laatste jaren echter de verkeerde kant op. In 2013 worden er nog dertig broedparen geteld. Vanaf dat moment gaat het echter snel bergafwaarts.

Het Friese landschap verdwijnt. Of althans, het authentieke boerenland vol weidevogels, insecten en kruiden. Dat landschap maakt de afgelopen decennia langzaam plaats voor monotoon gras. De Engelse ‘bijenprofessor’ Dave Goulson, die onlangs een lezing gaf in Leeuwarden, spreekt van een groene woestijn, waaruit al het leven verdwenen is. Hij noemt het boerenland „silent”. Geen insecten, geen bloemen, steeds minder weidevogels. In Friesland woedt momenteel een felle discussie over de teloorgang van het weideland. De vraag die gesteld wordt: van wie is het landschap?

Het INBO volgt al 30 jaar de broedvogelpopulaties op in de Europese Speciale Beschermingszone (SBZ-V) van Zeebrugge-Heist en de voorhaven van Zeebrugge. De vooropgestelde doelen wat betreft aantallen vogels en oppervlakte geschikt broedhabitat worden actueel niet gehaald: in 2015 was slechts 8 à 9 van de geplande 22 ha kwaliteitsvol habitat gerealiseerd. De populaties dwergstern en visdief telden in het begin van de eeuw nog mee op Europese schaal, maar van de 3052 paren visdief uit 2004 bleven in 2015 slechts 22 paren over. Grote stern en dwergstern kwamen dat jaar niet meer tot broeden.

De totale hoeveelheid imidacloprid nam af in de polders met veel glastuinbouw, volgens Hoogheemraadschap Delfland. Maar deze afname wordt tenietgedaan door een gelijktijdige toename van vergelijkbare bestrijdingsmiddelen zoals thiamethoxam. Dat blijkt uit de waterkwaliteitsrapportage 2015 van Delfland. Het schap noemt de voortgang nog niet voldoende.

Voormalig landbouwminister Gerda Verburg heeft bewust de ernst van de uitbraak van de Q-koorts epidemie, inmiddels acht jaar geleden, gebagatelliseerd. Dat zegt burgemeester Jan Boelhouwer van Gilze en Rijen die de ziekte zelf opliep. "Vooral door toedoen van Verburg heeft deze ziekte verschrikkelijk veel ellende kunnen veroorzaken.'' De burgemeester schaart zich daarmee in de rij kritikasters van overheidsaanpak Q-koorts. 'Minister Verburg wist veel meer dan ze zei.'