General

Growing Doubt / Toenemende twijfel

Greenpeace is door Argentinië en de Verenigde Staten getrokken om informatie te verzamelen over genetisch gemanipuleerde gewassen. In "Growing Doubt" / "Toenemende twijfel" ontstaat een rapportage over de verwoestende gevolgen van herbicide-tolerante gewassen en monoculturen op de economie, het milieu en de gezondheid (op het rode cc-knopje kan de taal van de ondertiteling worden gekozen):
http://www.greenpeace.org/austria/de/multimedia/Videos/Gentechnik/Growi…

De zijdeplant, cruciaal voor de vlinders, verdween door genetisch gewijzigde gewassen in de Amerikaanse landbouw

De zwart met oranje monarchvlinder is een van de meest bekende insecten in de Verenigde Staten. Elk jaar legt hij duizenden kilometers af naar de bergen van Mexico om er samen te drommen in boomkruinen. Maar het aantal vlinders dat het jaarlijks tot in Mexico redt, daalt elk jaar. Vorig jaar namen de vlinders amper 3 hectare in, terwijl dat in 1996 nog 20 hectare was. Nieuw onderzoek toont aan dat tussen 1999 en 2010 het aantal eitjes van de monarchvlinder met maar liefst 81 procent gedaald is in het Amerikaanse Midwesten, en dat is precies de periode waarin genetisch gewijzigde gewassen de norm werden in de Amerikaanse landbouw. Onderzoekers van de University of Minnesota en de Iowa State University hebben nu de link tussen beide gevonden: in dezelfde periode verdween de zijdeplant vrijwel volledig van de Amerikaanse velden. Die zijdeplant (Asclepias syriaca) is cruciaal voor de vlinders, die er hun eitjes leggen en er als rups afhankelijk van zijn voor voedsel. Ze publiceerden hun onderzoek in het tijdschrift Insect Conservation and Diversity.

Een beperkte kwekersvrijstelling in de Rijksoctrooiwet is absoluut onvoldoende om kwekers de gelegenheid te geven plantenrassen verder te ontwikkelen

Die stelling betrokken woensdag Veldhuyzen van Zanten (werkzaam bij sierteeltzadenbedrijf Royal Van Zanten) en Tax (van groentezadenbedrijf Rijk Zwaan) in een hoorzitting in de Kamer over de kwekersvrijstelling. De Kamer had dat rondetafelgesprek georganiseerd ter voorbereiding op het debat over een wetsvoorstel dat voorziet in een beperkte kwekersvrijstelling. Met zo’n vrijstelling kunnen plantenveredelaars plantmateriaal waarop een octrooi rust gebruiken voor veredeling. De veredelaar mag een nieuw ontwikkeld ras dan echter niet vermarkten zonder toestemming van de octrooihouder indien het ras nog een of meer eigenschappen bevat die onder de werking van het octrooi vallen. De voorkeur van de Kamer gaat uit naar een volledige kwekersvrijstelling. Daarbij is de veredelaar vrij materiaal te gebruiken voor verdere veredeling en om zijn eindproduct vrijelijk te mogen beschermen en vermarkten.

De natuurkwaliteit van macrofauna is in de meeste oppervlaktewateren ontoereikend of matig

Dit is bepaald aan de hand van de macrofauna-maatlat van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Macrofauna zijn kleine, maar met het blote oog zichtbare, ongewervelde dieren (insecten, slakken, etc) die in het oppervlaktewater leven. Van elke bemonstering van de waterschappen is de aanwezige macrofauna vergeleken met de referentie voor natuurlijke wateren of voor de maximaal haalbare kwaliteit bij kunstmatige wateren. Slechts een klein deel van de wateren (ongeveer 10%) heeft een goede natuurkwaliteit. Een goede natuurkwaliteit komt voor langs de grens met Duitsland, de sprengen (gegraven beken) van de Veluwe, de Wieden en Weerribben, bij brakke wateren in Zeeland en langs de Overijsselse Vecht.

Steeds vaker vragen grote bedrijven octrooi aan op erfelijke eigenschappen van planten of dieren

Hiermee wordt ‘het leven zelf’ geprivatiseerd. Bionext, ketenorganisatie voor duurzame, biologische landbouw en voeding vindt dat veredelaars en boeren vrij moeten kunnen beschikken over alle erfelijke eigenschappen van planten en dieren voor de ontwikkeling van nieuwe rassen. Dit vraagt om een aanpassing van de Europese octrooiwetgeving. Om hiervoor meer maatschappelijke steun te krijgen en zo de politieke druk op te voeren, start Bionext de campagne ‘Hart voor biodiversiteit, geen octrooi op leven’. Op www.bionext.nl/hartvoorbiodiversiteit staat hoe burgers het initiatief kunnen ondersteunen. Volgens Bionext beperken octrooien op planten en dieren de innovatie in de veredeling en daarmee de diversiteit aan rassen voor onze voedselproductie. Dat leidt tot minder keuze voor veredelaars, boeren en consumenten en brengt de voedselzekerheid en biodiversiteit in gevaar.

Bees and butterflies in mysterious decline

It's not just domesticated bees that are in trouble. Many wild pollinators -- from the rusty patch bumblebee to the Karner blue butterfly -- are also declining in number, and some are in far worse shape. In a recent study of Midwest cornfields, University of Minnesota entomologist Karen Oberhauser linked the widespread use of Roundup and the disappearance of milkweed to an 81 percent drop in eggs of the monarch butterfly, the gaudy insect in mysterious decline across the country. The threats to these species are numerous and complicated, but biologists say the encroachment of chemical-intensive agriculture on the native prairie is certainly one of them.

De huidige kwaliteit van waterplanten in het Nederlandse oppervlaktewater is slecht tot matig

Dit is bepaald met de maatlatten van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Deze maatlatten zijn opgesteld voor elk watertype. Het uitgangspunt voor een 'zeer goede kwaliteit' is de natuurlijke referentie: de waterplantengemeenschap die kan worden aangetroffen in een ongestoorde, optimale situatie. De meeste wateren hebben een waterplantengemeenschap die (ver) afwijkt van deze natuurlijke referentie. De geringe kwaliteit komt vaak door vermesting zodat dat het water voedselrijk (eutroof) is. Andere oorzaken zijn een onnatuurlijke inrichting, een vastgesteld waterpeilbeheer en een vervuilde, voedselrijke waterbodem.

Een weesgegroetje voor het Rozenkransje?

Het Rozenkransje (Antennaria dioica) is een tweehuizige, kruipende plant, die zich behalve via zaad ook vegetatief kan uitbreiden. De soort was vroeger een algemene verschijning in schrale graslanden in de duinen en op de hogere zandgronden. Sinds 1950 is het Rozenkransje echter gestaag afgenomen. Er zijn aparte mannelijke en vrouwelijke planten en de aanwezigheid van beide geslachten in een populatie is noodzakelijk voor een succesvolle voortplanting. De bestuiving van het Rozenkransje beïnvloedt de levensvatbaarheid. De bloemhoofdjes worden bezocht door een breed scala aan insecten, verschillende soorten vliegen, zweefvliegen, bijen, mieren en dagvlinders. Het aantal insecten dat op de bloemhoofdjes wordt gezien is echter relatief laag. Een bestuivingsexperiment in twee populaties bij Bergen aan Zee liet zien dat het met de hand opbrengen van extra stuifmeel op de stempels van natuurlijk bestoven bloemhoofdjes tot een zeer sterke toename in de zaadproductie (van 20 naar 60 zaden/hoofdje) leidde.

Unkrautvernichtungsmitteln schaden Insekten indirekt, indem sie ihre Futterpflanzen vernichten

Die Streifzüge, die Julia Hy-Keller durch den Hinterlandswald unternimmt, sind lang. Bewaffnet mit ihrer Kamera und meist in Begleitung von Dackelhündin „Luna“, ist sie oft mehrere Stunden unterwegs, um Wildtiere zu beobachten. Füchse, Reh- und Rotwild, Eulen, Milane, Eichhörnchen, Schmetterlinge und andere Insekten sowie alle Arten von Pflanzen bannt die begeisterte Naturfotografin bei diesen Wanderungen auf ihre Speicherkarte; mehr als 32 000 Fotos sind inzwischen zusammengekommen. Die stimmungsvollen Aufnahmen sollen jedoch nicht nur das Auge erfreuen. Vielmehr dienen sie auch dem Zweck, die Entwicklung bestimmter Tier-Populationen zu dokumentieren. „Monitoring“ nennt Hy-Keller das, was sie und weitere Mitglieder des Naturschutzbundes Untertaunus seit rund drei Jahren betreiben.Vor allem die Wildkatzen, aber auch den Luchs, Eulen, jagdbares Wild wie Rehe, Hirsche und Wildschweine sowie Schmetterlinge hat die Tierschützerin dabei im Visier. Zwar genügen ihre Aufzeichnungen nicht den Anforderungen, die für wissenschaftliche Untersuchungen oder Gutachten zugrunde gelegt werden. Dennoch gewähren sie nach Überzeugung der Nabu-Vorsitzenden Einblicke in Zusammenhänge zwischen der Entwicklung der unterschiedlichen Tierarten und den Einflüssen durch die Zivilisation. Dazu gehören beispielsweise die Auswirkungen von Unkrautvernichtungsmitteln. Die schaden Insekten oft nicht direkt - dafür aber indirekt, indem sie ihre Futterpflanzen vernichten. „Alles totgespritzt“, fasst Hy-Keller ihre Beobachtungen zusammen, die sie auf den Feldern, aber auch in privaten Gärten im Untertaunus gemacht hat. Wo nur Buchsbäume und Rasen wachsen, finden die Raupen der Schmetterlinge keine Nahrung - die Folge: die Zahl der filigranen Schönheiten nimmt immer weiter ab.

Het Bintje van de biologische landbouw

Hij is uit nood geboren, de biologische aardappel van Niek en Michiel Vos uit Kraggenburg. Vader en zoon wonnen daarmee de nationale 'Helden van de Smaak'-verkiezing. "Het ging mij tegenstaan dat ik steeds meer bestrijdingsmiddelen moest gebruiken. Dus ging ik op zoek naar een alternatief", legt vader uit aan de keukentafel van hun boerderij aan de Mammouthweg. Zo werd na tien jaar een nieuw aardappelras geboren: de Bionica, in natuurvoedingswinkels en enkele supermarkten te koop onder de naam Niek 's Witte, verwijzend naar de kleur van de aardappel. Het ras is bestand tegen de beruchte phytophthora-schimmel, die in natte jaren voor veel opbrengstverlies zorgt in de biologische landbouw. Nu zij bekroond zijn tot winnaars hoopt hij op een doorbraak. "Niek's Witte hoeft niet in alle grote supermarkten te liggen. Ons doel is dat meer boeren duurzame aardappels gaan telen."