Beleid en debat

On en avait la certitude, c'est désormais officiellement confirmé, certains pesticides mettent en danger les abeilles et pourraient être interdits. En cause, trois néonicotinoïdes utilisés en agriculture qui désorientent les abeilles, allant jusqu'à provoquer la mort de cet insecte pourtant essentiel à la reproduction de certains végétaux. Objets d'une véritable bisbille, la Commission européenne devra trancher à la suite de la publication récente de nouveaux éléments. Le 16 janvier,dans un avis demandé par la Commission européenne, l'autorité européenne de sécurité des aliments (EFSA) a fait part de ses "conclusions inquiétantes" à propos de plusieurs pesticides contenant clothianidin, imidacloprid et thiamethoxam. Le rapport a immédiatement rencontré l'opposition des fabricants des pesticides incriminés Bayer et Syngenta alors que, de son côté, l'Union nationale de l'Apiculture française (UNAF) a exigé, jeudi 17 janvier, que ces produits soient retirés du marché.

The effect of neonicotinoids on pollinators is under investigation by the UK parliament and the Guardian has learned that Bayer's spokesman, Dr Julian Little, is being recalled to explain "discrepancies" in his evidence. "Our inquiry has identified apparent flaws in the assessment of imidacloprid," said Joan Walley MP, chair of the environmental audit committee. "Despite data from field trials showing the pesticide could linger in the environment at dangerous levels, imidacloprid was approved for use in the EU. We have asked chemical giant Bayer to return to parliament to explain discrepancies in its evidence on the amount of time that imidacloprid remains in the environment."

Die Problematik des Bienensterbens ist nun bis ins Kanzleramt vorgedrungen: Thomas Radetzki, Vorsitzender des ökologischen Imkerverbands Mellifera aus Rosenfeld, und Manfred Hederer, Präsident des Deutschen Berufs- und Erwerbsimkerbunds, haben am vergangenen Mittwoch eine Liste mit rund 175 000 online gesammelten Unterschriften für eine bienenfreundlichere Agrarpolitik übergeben. Im Anschluss führten sie ein Gespräch mit Stefan Schulz, Leiter des Referats für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz, bei dem es um aktuelle wissenschaftliche Erkenntnisse zu den Auswirkungen neuer Pestizide auf die Bienen und zur Sicherheit der Agro-Gentechnik ging. Denn Bienen verbreiten bei ihrer Sammeltätigkeit auch Pollen gentechnisch veränderter Pflanzen. Vorangegangen war eine Demonstration vor dem Berliner Kanzleramt, bei der zahlreiche Imker mit toten Bienen ihren Unmut über die Agrarpolitik der Bundesregierung zum Ausdruck brachten. Blütenarme Monokulturen und der damit einhergehende Einsatz neuer, hochgiftiger Pestizide seien eine wesentliche Ursache für den Tod der Bienen, so die Imker.

Een studie uitgevoerd door Thomas Hahn (a-connect) en Steffen Noleppa (agripol) heeft de waarde van zaadbehandeling met neonicotinoïden beoordeeld in verschillende Europese landen, waaronder Nederland. Het Humboldt Forum for Food and Agriculture (HFFA) heeft vandaag het eerste uitgebreide onderzoek naar de sociaal-economische en ecologische bijdrage van zaadbehandeling met neonicotinoïden gepubliceerd. In een reactie vraagt de toxicoloog Henk Tennekes zich af wat de ontdekkingsreizigers Humboldt en Darwin zouden hebben gezegd over de toestand van onze natuur na een halve eeuw van intensivering van de landbouw. Volgens Tennekes is de kans groot dat ze zich zouden omdraaien in hun graf.

The agribusiness conglomerate DuPont has received more than 30,000 damage claims arising from its sale of a pesticide that resulted in death and injury to hundreds of thousands of evergreen trees, particularly Norway spruce and white pine. DuPont marketed the pesticide, sold under the trade name Imprelis, based on a conditional registration that the U.S. Environmental Protection Agency (EPA) granted in 2010. The active ingredient in Imprelis, aminocyclopyrachlor, is biologically active in soil and rapidly absorbed by roots and leaves. Aminocyclopyrachlor is in the chemical class of the pyrimidine carboxylic acids, which is similar to pyridine carboxylic acid herbicides that includes the herbicides aminopyralid, clopyralid and picloram. The two classes of herbicides share characteristics, including high persistence in the environment, systemic incorporation into plants and high toxicity during seedling emergence. Conditional registration is allowed under Section 3(c)(7) of the Federal Insecticide, Fungicide and Rodenticide Act prior to the registrant submitting all statutorily required data. EPA is authorized to grant a conditional registration on the assumption that no unreasonable adverse effects on environmental and human health will result.

"Het Europese cultuurlandschap staat zwaar onder druk. Zo zijn, met name door schaalvergroting in de landbouw, veel bomen gekapt, heggen verwijderd en slootjes gedempt. De laatste natuurgebieden raken hierdoor op slot." Aldus, Jaap Dirkmaat, directeur van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap. Hij schreef een boek over de ontstaansgeschiedenis, het belang en de teloorgang van het Europese cultuurlandschap: 'Mooi Europa'. Dirkmaat wil meer aandacht voor het Europese cultuurlandschap. Bovenal omdat zij inspiratiebron kan zijn voor een grootscheepse aankleding van de huidige Europese landbouwprairies.

Un grupo de plaguicidas está ligado al fenómeno que está diezmando las colmenas en todo el mundo, según un informe de la Autoridad Europea de Seguridad Alimentaria. Varios estudios de primer nivel lo habían señalado y ahora la Unión Europea lo confirma: los pesticidas son un riesgo para las abejas. En concreto, unos pesticidas neurotóxicos relacionados con la nicotina llamados neonicotinoides, cuyo uso está muy extendido en los campos de cultivo de todo el mundo. Algunos países de Europa ya habían limitado su uso para no perjudicar a las abejas, pero el informe presentado esta mañana por la Autoridad Europea de Seguridad Alimentaria (EFSA por sus siglas en inglés) señala el camino para que la Comisión Europea actúe de algún modo contra estos insecticidas. Tanto en Europa como en muchos otros lugares la incidencia de estos plaguicidas en la salud de las abejas lleva ya mucho tiempo siendo un motivo de preocupación. Países como Francia, Alemania e Italia han restringido el uso de algunos de estos neonicotinoides porque consideraban que era una amenaza real para las colmenas. En concreto, la EFSA se ha centrado en tres productos (tiametoxam, imidacloprid y clotianidina), evaluando sus efectos en determinados puntos de contacto con las abejas, recomendando que se limite su uso en determinados cultivos, semillas y escenarios. Por ejemplo, la autoridad europea considera inaceptable el uso de estos pesticidas sobre cultivos donde el polen y el néctar sean atractivos para las abejas.

Onderzoeken waaruit blijkt dat landbouwgif gevaarlijk is voor bijen worden nog altijd genegeerd door de overheid. Sussende studies die door de industrie zelf zijn uitgevoerd krijgen meer aandacht dan onafhankelijke alarmerende studies, meldt Zembla op donderdag 24 januari 2013. Veel niet-biologische boeren en tuinders vrezen zonder deze middelen niet rond te kunnen komen. Het televisieprogramma toonde in 2011 al aan dat wetenschappers van de Wageningen Universiteit financiële banden hadden met producenten van landbouwgif. Deze onderzoekers, die toenmalig staatssecretaris van Landbouw Henk Bleker (CDA) adviseerden, stelden dat de massale sterfte die bijenvolken al jaren teistert vooral komt door de varroamijt. De uitzending van Zembla leidde destijds tot een spoeddebat in de Tweede Kamer. Bleker beloofde de bevindingen van Zembla te onderzoeken. Nu blijkt volgens Zembla dat Bleker het nieuwe onderzoek door dezelfde onderzoekers liet uitvoeren. De uitkomst van hun onderzoek is dan ook niet verrassend. In het rapport wordt geconcludeerd dat er te weinig wetenschappelijk bewijs is dat er risico's zijn voor bijen. Zembla legde het rapport voor aan docent nieuwe risico's Jeroen van der Sluijs. Hem viel op dat het rapport vooral is gebaseerd op studies die de industrie zelf heeft gedaan. De onafhankelijke studies zijn volgens hem ondervertegenwoordigd. De Raad van Bestuur van Wageningen UR heeft met schrijven van 27 maart 2012 een klacht van de toxicoloog Henk Tennekes over deze literatuurstudie ongegrond verklaard.