Beleid en debat

PARALYSIS BY ANALYSIS – IS THERE ANY IMPORTANT ISSUE CONCERNING NEONICOTINOID PESTICIDES THAT NEEDS TO BE RESOLVED WHILE WE’RE ON OUR WAY TO ARMAGEDDON?

Parts per billion of neonicotinoids in pollen are indeed infinitesimal, but they do cause adverse effects on honeybees. Luc Belzunces, a bee researcher at INRA (the French Agricultural Research Institute) in Avignon published “Discrepancy between acute and chronic toxicity induced by imidacloprid and its metabolites in Apis mellifera” (Environ. Toxicol. Chem. 20(11):2482-6) in 2001. He found an acute lethal dose of imidacloprid of only 40 nanogram per bee, much less than most other insecticides. However, his big discovery was that the lethal dose from chronic exposure to imidacloprid was 4,000 times less, “Ingesting 1 picogram a day was enough to kill a bee within 10 days”, he told INRA magazine (June 2009). “Moreover, imidacloprid degrades into 6 metabolites, some of which are even more toxic.” He said that the capacity to measure very small traces of imidacloprid in pollen now shows that the concentration is in the range of microgrammes per kg (parts per billion) of pollen and that this constitutes a risk for bees.

Luc Belzunces' conclusion was subsequently substantiated by Dr Jeff Pettis of the US Agricultural Research Service and his colleagues (published in 2012 in Naturwissenschaften DOI 10.1007/s00114-011-0881-1). Since one thing common to bee colonies that go on to collapse seems to be a greater variety and higher load of parasites and pathogens than other colonies, they wondered in particular whether neonicotinoids might be weakening the insects’ immune systems, and thus allowing infections to spread through a hive. To find out, they gave 20 hives protein food (a substitute for pollen, which is fed to developing larvae) that had been spiked with imidacloprid. In ten cases the dose was five parts per billion (ppb); in the other ten it was 20 ppb. Previous experiments have shown that neither dose perceptibly harms bees. A further ten hives were given un-spiked food as a control. Then, when the young bees emerged a few weeks later, Dr Pettis collected them and fed them with spores of a fungal parasite called Nosema. Twelve days later, he killed them and estimated the extent of their infestation. Both of the groups that had been exposed to imidacloprid harboured an average of 700,000 parasite spores in each bee. Bees from the control colonies, by contrast, harboured fewer than 200,000 spores in their bodies. The insecticide, in other words, was exposing bees to infestation, and thus to a much greater chance of dying prematurely. Similar results had been published by Cédric Alaux and his colleagues from France in 2010 (Environ. Microbiol. 12(3): 774–782). Vidau et al. (2011) showed that exposure to sublethal doses of fipronil and thiacloprid highly increased the mortality of honeybees previously infected by Nosema ceranae. PLoS ONE 6 (6):e21550.

Plotseling stierven de mussen in Washington D.C.

In de winter van 1994 stierven plotseling de talrijke Mexicaanse roodmussen (Carpodacus mexicanus) in Washington D.C.; de epidemie verspreidde zich daarna razendsnel naar het westen. De kleine zangvogels leden aan duidelijk zichtbare oogontstekingen, waardoor ze geen voedsel meer konden vinden en ook een gemakkelijke prooi voor roofdieren werden. Ondertussen is de ziekte in Californië aan de westkust van de V.S. gearriveerd. Biologen schatten het aantal slachtoffers alleen in de eerste drie jaar van de epidemie al op 225 miljoen. De veroorzaker van de ziekte is Mycoplasma gallisepticum, een bacterie, die eigenlijk als ziekteverwekker bij kippen bekend stond. M. gallisepticum heeft nu echter ook verwoestend toegeslagen bij Mexicaanse roodmussen.

Wetenschappers verdenken pesticiden er van nieuwe infectieziekten bij amfibieën, honingbijen, vleermuizen en vogels te hebben veroorzaakt

In het laatste decennium zijn er een aantal nieuwe infectieziekten geconstateerd die amfibieën, honingbijen, vleermuizen en merels hebben gedecimeerd. Steeds meer wetenschappers verdenken bestrijdingsmiddelen er van de eigenlijke veroorzaker van deze epidemieën te zijn. Vermoed wordt dat blootstelling aan lage concentraties van bestrijdingsmiddelen een aantasting van het immuunsysteem veroorzaakt waardoor de gevoeligheid voor ziekteverwekkers toeneemt. De recente vloed van infectieziekten begon bij amfibieën. Wetenschappers ontdekten de veroorzaker - een schimmel die Batrachochytrium dendrobatidis wordt genoemd - in 1998. Meer dan 1.800 species van amfibieën worden momenteel met uitsterven bedreigd en er blijkt een sterke correlatie met het pesticiden gebruik te zijn. Zes jaar nadat wetenschappers de schimmelaanval op amfibieën ontdekten, begonnen geheimzinnige infectieziekten honingbijenvolken te decimeren.

Wat de bijenhouders allang wisten wilde de wetenschap niet ontdekken

De meeste bijenhouders hoeven er niet van te worden overtuigd dat bestrijdingsmiddelen, en in het bijzonder de neonicotinoide insecticiden, de oorzaak zijn van de massale bijenvolksterfte van de laatste jaren. Door de druk van een sterke bijenhoudersvereniging en verscheidene invloedrijke milieu-organisaties is er in de V.S. veel onderzoek verricht naar de oorzaken van de sterk verhoogde bijenvolksterfte, maar het is toch een zeer frustrerende tijd voor bijenhouders geweest. Voor een buitenstaander leek het er op dat de projecten het doel hadden alle mogelijke oorzaken uit te sluiten alvorens naar de rol van bestrijdingsmiddelen te kijken. Dat was zo ongeveer het laatste waarvoor men belangstelling leek te hebben. Het rapport van de begeleidingscommissie van het Amerikaanse bijenvolksterfte onderzoek is in dat opzicht zeer interessante lectuur (www.ars.usda.gov/is/br/ccd/ccdprogressreport2010.pdf). Iedereen is het er over eens dat de bijen ziek zijn, maar dat komt toch zeker doordat wij de bijen door het hele land rijden of door ondervoeding? Het is alsof je een lange spiraal volgt met in het centrum de roos. Je weet waar de reis naar toe behoort te gaan, maar ze willen allereerst de hele spiraal langs voordat ze de roos treffen.

De rol van bestrijdingsmiddelen bij de verhoogde bijenvolksterfte is bewezen - en het is alleen maar de top van de ijsberg

Volgens de gegevens van het Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek waren er in 2009 in Nederland ongeveer 7000 imkers die naar schatting 63.000 bijenvolken hielden. In 1985 waren er nog ongeveer 110.000 bijenvolken in Nederland. Het aantal volken honingbijen in Nederland is sinds 1985 dus bijna gehalveerd. De verwachting is dat het aantal bijenvolken in de komende jaren nog verder zal dalen. Chronische blootstelling van bijenvolken aan bestrijdingsmiddelen en met name aan de neonicotinoïde insecticiden (door besmetting van stuifmeel en nectar) is de oorzaak van de verhoogde bijenvolksterfte van de laatste jaren (die een bedreiging vormt voor de globale voedselproductie), zoals beschreven in een overzichtsartikel van de toxicologen Henk Tennekes en Francisco Sánchez-Bayo in het wetenschappelijke tijdschrift Toxicoloy (bijlage).

Blootstelling aan zeer geringe hoeveelheden van imidacloprid maakt honingbijen zeer vatbaar voor parasieten

Door twee onafhankelijke groepen (Alaux et al. in Frankrijk en Pettis et al. in de VS) is aangetoond dat blootstelling aan uiterst geringe hoeveelheden van het neonicotinoide insecticide imidacloprid (die bijna niet meer te meten zijn) honingbijen zeer gevoelig maakt voor de darmparasiet Nosema (bijlage). Deze onderzoeksresultaten sluiten aan bij de publicaties (bijlage) van de toxicologen Henk Tennekes en Francisco Sánchez-Bayo over de grote overeenkomsten in het dosis-werkingsprofiel van kankerverwekkende stoffen en neonicotinoide insecticiden. Bijgevoegd een overzichtsartikel van deze auteurs. Gevreesd moet worden dat een veilig blootstellingsniveau voor neonicotinoiden bij insecten en andere geleedpotigen in feite niet bestaat, en dat iedere hoeveelheid giftig is voor deze organismen.

Beobachtungen eines Imkers - Wir brauchen eine Landwirtschaft, die den Insekten auch ihren Platz gewährt

Blütenpollen ist für die Ernährung des Bienenvolkes essentiell, d. h. er kann durch nichts anderes ersetzt werden. Die Bienen brauchen das Polleneiweiß für die Pflege und Ernährung der Brut. Fehlt bei der Aufzucht einer Bienengeneration Pollen, so werden die Bienen dieser Generation mangelernährt. Eigentlich genügt ein Blick aus dem Fenster, um zu erkennen, dass es in unserer Landschaft immer weniger blühende Pflanzen gibt. Noch in den 50er Jahren waren die Felder bunt von blühenden Kornblumen, Ackersenf, Hederich, Mohnblumen, etc. Diese Ackerwildkräuter boten den Honigbienen von April bis weit in den September hinein Nahrung in Hülle und Fülle. Mittlerweile haben wir uns daran gewöhnt, dass der Sommer nicht mehr bunt, sondern nur noch grün ist. Die Hauptursache für den Rückgang und das Verschwinden blühender Pflanzen aus unserer Landschaft kann in der Intensivierung der Landwirtschaft gesehen werden. Die landwirtschaftlichen Erträge stiegen um 50 %. Blühende Blumen auf den Wiesen und die Ackerwildkräuter hingegen verschwanden.

Pesticides blamed for bee decline

Compelling new evidence from the US government's top bee expert that modern pesticides may be a major cause of collapsing bee populations led to calls yesterday for the chemicals to be banned. A study published in the current issue of the German science journal Naturwissenschaften, reveals how bees given minute doses of the widely used pesticide imidacloprid became more vulnerable to infections from a deadly parasite, nosema. The study, led by Dr Jeffrey Pettis, the head of the US Department of Agriculture's Bee Research Laboratory, says: "We believe that subtle interactions between pesticides and pathogens, such as demonstrated here, could be a major contributor to increased mortality of honey bee colonies worldwide."

New Effort to Ban Imidacloprid Used on Long Island

With three million Long Islanders dependent on a single underground aquifer for drinking water, local environmental groups have asked the State Department of Environmental Conservation to immediately ban the three most frequently found chemicals, atrazine, metalaxyl, and imidacloprid, from use on the Island. The D.E.C.’s own Long Island Pesticide Use Management Plan, issued in December, shows that imidacloprid was detected 782 times at 182 locations on Long Island, metalaxyl 1,292 times at 727 locations, and atrazine 126 times at 88 locations.

Imidacloprid contaminates surface waters in agricultural regions of California killing non-target invertebrates

Research published this month in the online edition of the Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology finds that the neonicotinoid pesticide imidacloprid contaminates surface waters in agricultural regions. The results indicate that imidacloprid commonly moves offsite and contaminates surface waters at concentrations that could harm aquatic organisms following use under irrigated agriculture conditions in California.