Beleid en debat

Toxicoloog Henk Tennekes: 'Rampscenario van Rachel Carson kan werkelijkheid gaan worden'

De bijensterfte wordt niet veroorzaakt door neonicotinen maar door de varroamijten. Dat schreef Kees van Heemert, rijksbijenteeltconsulent bij het vroegere ministerie van Landbouw en commissielid van de wereldbijenorganisatie Apimondia, in een opiniestuk in de Volkskrant van 11 juli 2011, met als titel 'We hoeven niet bang te zijn dat de honingbij uitsterft'. Van Heemert’s opiniestuk is naar het oordeel van de toxicoloog Henk Tennekes zeer eenzijdig en op sommige punten ook pertinent onjuist. Meer nog, het is naar zijn oordeel een onverantwoordelijke bagatellisering van een rampscenario dat zich voor onze ogen voltrekt, veroorzaakt door een nieuwe generatie insecticiden, de zogenaamde neonicotinoiden, met als belangrijkste vertegenwoordiger het imidacloprid.

Demo von GLOBAL2000: "Stopp Bienenmord" vor der Wiener Staatsoper

Imker und Aktivisten der Umweltschutzorganisation Global 2000 haben sich am Mittwochvormittag zur Protestkundgebung "Stopp Bienenmord" vor der Wiener Staatsoper versammelt. Ihre Forderung an Minister Berlakovich: "Beenden Sie das Bienensterben"."Bienenmord ist kein Kavaliersdelikt", so Werner Müller, Bienenexperte von Global 2000.

Cuckoos in Britain declined by 65 per cent between 1984 and 2009

The cuckoo Cuculus canorus is tumbling in numbers in the UK. The latest, unpublished BTO research shows that cuckoos in Britain declined by 65 per cent between 1984 and 2009. The birds may be vanishing because of problems in the UK, such as the disappearance of the moth caterpillars which are their principal food. But it is equally possible that they are running into trouble on their wintering grounds in Africa, or on the various "staging posts" they use on their 3,000-mile migratory journeys.

Petition to ban neonicotinoids to be taken to Downing Street in October

Neal's Yard Remedies together with activist and campaigner Sam Roddick have launched a campaign aiming to 'highlight the alarming decline of our precious pollinators in the UK and inform, inspire and empower people to help fight to save them'. A petition to ban neonicotinoids, addressed to Secretary of State for Food, Environment & Rural Affairs Caroline Spelman, will be taken to Downing Street in October.

Imker Klaas van der Poel: 'Met het gebruik van neonicotinoïden stevenen we af op een regelrechte milieuramp'

Imker Klaas van der Poel meent dat neonicotinoïden niet alleen giftig zijn voor bijen, maar ook dodelijk voor heel veel andere insecten, zoals hommels, termieten, vliegen, muggen, mieren, et cetera. 'Ik ben van mening dat we met het huidige gebruik van neonicotinoïden afstevenen op een regelrechte milieuramp', aldus van der Poel.

De steltlopers op de Slikken van Flakkee worden bedreigd door oppervlaktewaterverontreiniging met imidacloprid

De Grevelingen is een voormalige zeearm gelegen tussen Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland. Het is sinds de afsluiting door de Deltawerken het grootste zoutwatermeer van Europa en bevat een aantal eilanden waar uitgestrekte, soortenrijke duinvalleibegroeiingen en zilte pioniergemeenschappen voorkomen, alsmede uitgestrekte oeverlanden (onder meer de Slikken van Flakkee) met zilte begroeiingen, graslanden, ruigten, struwelen en bos. Na de afsluiting van de zeearm in 1971 is de Hompelvoet veranderd van een zandplaat tot een eiland met grote, open vlakten en ruige begroeiing. De Grevelingen is een zeer belangrijk broedgebied voor kustbroedvogels van zandplaten en schelpenstrandjes (kluut, bontbekplevier, strandplevier, grote stern, visdief en dwergstern). Vooral de broedpopulatie van de steltlopers die zich in de broedtijd op de Slikken van Flakkee voeden met insecten en andere ongewervelden (kluut, bontbekplevier, strandplevier) vertoonde de laatste decennia een sterke afname. Deze gegevens doen vermoeden dat er een gebrek aan ongewervelden als voedingsbron voor vogelsoorten is ontstaan in deze broedbiotoop. In 2007 zijn hoge normoverschrijdingen van imidacloprid gemeten in het oppervlaktewater van Goeree-Overflakkee die een dodelijke bedreiging voor ongewervelden vormen.

Bijen belangrijk voor gezonde voeding

Uit nieuw onderzoek blijkt dat het belang van bijen en hommels voor een gezond dieet nog wel groter is. Duitse en Amerikaanse ecologen en voedingsdeskundigen hebben onderzocht voor welke voedingsstoffen wij vooral afhankelijk zijn van bloeiende gewassen en bomen. Gewassen die afhankelijk zijn van bestuiving leveren onverzadigde vetten. Deze vetten kunnen bijdragen aan de bestrijding van hart- en vaatziekten.

Onder ander zijn ook vitamines zoals vitamine A, E en foliumzuur afkomstig van deze planten. Ook bevatten deze planten vitamine C en carotenoïde, natuurlijke kleurstoffen die een rol zouden kunnen spelen in de voorkoming van bepaalde vormen van kanker.

De steltlopers hebben het zwaar

Van de 13 soorten broedvogels die in de trilaterale Waddenzee sinds 1991 een afname laten zien zijn er 11 steltlopers (scholekster Haematopus ostralegus, kluut Recurvirostra avosetta, strandplevier, bontbekplevier, watersnip, grutto Limosa limosa, kievit Vanellus vanellus, wulp Numenius arquata, tureluur, kemphaan), zo blijkt uit de nieuwste analyse van internationale waddenzeetrends die in 2009 beschikbaar kwam op www.waddensea-secretariat.org. Watersnip Gallinago gallinago, Kemphaan Philomachus pugnax en Bonte Strandloper Calidris alpina staan op het punt van verdwijnen als broedvogel. Onder de andere steltlopers vertonen Strandplevier Charadrius alexandrinus en Bontbekplevier Charadrius hiaticula de sterkste afname; hun aantallen halveerden in de afgelopen tien jaar. Sinds 1990 is het aantal Scholeksters dat in het Waddengebied broedt met 40% afgenomen. De meeste andere steltlopers namen in dezelfde periode met 20-30% in aantal af. Van betrekkelijk recente datum is de afname van de Tureluur Tringa totanus, die sinds 2000 vooral in de Nederlandse en Duitse Waddenzee terrein heeft prijsgegeven.

Belangrijke broedbiotopen van steltlopers worden bedreigd door oppervlaktewaterverontreiniging met imidacloprid

De scholekster en grutto zijn in Nederland sinds 1990 gestaag achteruit gegaan. De achteruitgang van de kievit is rond 1995 begonnen. De tureluur deed het lange tijd goed en nam zelfs toe, totdat rond 2000 ook bij deze soort een neerwaartse tendens inzette. Vooral de achteruitgang van de scholekster in de laatste vijf jaar is opvallend groot: gemiddeld per jaar ruim 5%. Bij grutto, kievit, wulp Numenius arquata en watersnip Gallinago gallinago is een vergelijkbare aantalvermindering te zien. De afname is het sterkst in de veengebieden van Noord-Nederland. Opvallend is dat in deze broedbiotoop (weidegebied) het voedselpatroon van steltlopers grote overeenkomsten vertoont. Regenwormen en insecten lijken in weidegebied de sleutel te zijn tot de aanwezigheid van broedende steltlopers. Opmerkelijk is ook dat van de 13 soorten broedvogels die in de trilaterale Waddenzee sinds 1991 een afname laten zien er 11 steltlopers zijn. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat in belangrijke broedbiotopen van steltlopers (zoals kluut, bontbekplevier en strandplevier) in het Deltagebied en de Waddenzee ongewervelde dieren bedreigd worden door extreme verontreiniging van het oppervlaktewater met imidacloprid.

Contribution of Pollinator-Mediated Crops to Nutrients in the Human Food Supply

The contribution of nutrients from animal pollinated world crops has not previously been evaluated as a biophysical measure for the value of pollination services. This study evaluates the nutritional composition of animal-pollinated world crops. We calculated pollinator dependent and independent proportions of different nutrients of world crops, employing FAO data for crop production, USDA data for nutritional composition, and pollinator dependency data according to Klein et al. (2007). Crop plants that depend fully or partially on animal pollinators contain more than 90% of vitamin C, the whole quantity of Lycopene and almost the full quantity of the antioxidants beta-cryptoxanthin and beta-tocopherol, the majority of the lipid, vitamin A and related carotenoids, calcium and fluoride, and a large portion of folic acid. Ongoing pollinator decline may thus exacerbate current difficulties of providing a nutritionally adequate diet for the global human population.