De concentraties van een aantal neonicotinoïden en fipronil in Nederland overschrijden de normen regelmatig. Neonicotinoïden hebben negatieve effecten op veel niet-doelsoorten. Recent Nederlands onderzoek heeft laten zien dat er in wateren waarin de normen voor imidacloprid werden overschreden er veel minder macrofauna werd aangetroffen. Alle Nederlandse zoetwatervissoorten gebruiken macrofauna als voedsel in één of meer levensstadia.

De varroamijt samen met het bestrijdingsmiddel imidacloprid benadelen honingbijen bij hun zoektocht naar stuifmeel. Het bestrijdingsmiddel en de bijenparasiet verminderen het vliegvermogen van honingbijen, waardoor bijenvolken verzwakken en zelfs kunnen sterven. Dat concluderen onderzoekers van Wageningen University & Research Centre in hun artikel in Proceedings of the Royal Society B. Honingbijen vliegen kortere afstanden wanneer ze uit volken komen met veel varroamijten, constateren de onderzoekers. De afstanden die zij afleggen zijn nog geringer wanneer die volken ook blootgesteld zijn aan het chemische bestrijdingsmiddel imidacloprid in een dosis die bijen in het veld kunnen tegenkomen.

Op maandagavond 7 december 2015 zal de Amsterdamse studievereniging Machiavelli in de filmzaal van de Melkweg de duistere kant van de politiek belichten: 'het lobbyen'. Kom te weten wat er achter de schermen gebeurt en welke zaken er nou daadwerkelijk spelen bij de totstandkoming van het beleid. Verschillende sprekers zullen aan het woord komen die ieder een ander perspectief op 'het lobbyen' zal bieden. Zo neemt Fons Hendriks je mee achter de schermen. De oud presentator van Rambam, het onderzoekende programma dat zich nergens door laat tegenhouden, zal zijn ervaringen met de aflevering omtrent 'het lobbyen' delen aan de hand van filmfragmenten. Luister naar het verhaal van de Henk Tennekes, slachtoffer van een samenzwering. Een toxicoloog die nooit meer een opdracht heeft gekregen sinds hij bijensterfte koppelde aan pesticiden. Met zijn publicaties over de neonicotinoiden heeft hij veel op het spel gezet, zijn boodschap nationaal en internationaal uitgedragen, en grote persoonlijke offers op de koop toe genomen. Marcel Hanegraaff, docent aan de UvA, zal de invloed van 'het lobbyen' laten zien op het klimaatakkoord. Kom erachter hoe het klimaatakkoord nou tot standkomt en welke actoren daar allemaal bij zijn betrokken. Ten slotte zal Mark Akkerman, onderzoeker van de organisatie 'Stop Wapenhandel', laten zien hoe machtig de wapenindustrie is en hoe de wapenlobby zich manifesteert in het beleid van de EU.

Een veelvoorkomende pesticide zou een schadelijk effect hebben op de longen van jonge kinderen. Dat stellen onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Thorax. Er lijkt een verband te bestaan tussen kinderen die op jonge leeftijd worden blootgesteld aan organofosforverbinding, een veelvoorkomend type pesticide, en een verminderde longfunctie bij kinderen. Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van Rachel Raanan, van de Universiteit van Californië in Berkeley. De Amerikaanse wetenschappers hebben een langdurig onderzoek gedaan, waarbij ze een groep van ruim tweehonderd kinderen vanaf de geboorte in de gaten hebben gehouden. Veel van de kinderen groeiden op in het platteland en werden vermoedelijk blootgesteld aan de pesticiden. De kinderen werden getest op de leeftijden vijf maanden, 1 jaar, 2 jaar, 3,5 jaar en 5 jaar oud. Op 7-jarige leeftijd kregen de kinderen een longtest. Ze kwamen tot de conclusie dat de longfunctie minder was bij kinderen die hogere concentraties organofosforverbinding in hun urine hadden.

Hoe zien we gewassen? Als biomechanische machines ('dom en lui') waar we weinig aan hebben zonder bemesting en andere industriële technieken? Of als ecosysteem organismen ('slim en actief') die precies weten wat ze doen zolang de omstandigheden maar gezond zijn? De ene benadering richt zich op fysisch-chemische materiaalstromen en onderzoekt een zo efficiënt mogelijk gebruik van grond- en hulpstoffen. De andere gaat uit van kringlopen van levend materiaal, die onlosmakelijk verbonden zijn met de natuurlijke leefomgeving en de bodem als basis. Wat zijn de gevolgen van deze vaak tegengestelde benaderingen voor onze landbouw, voeding en gezondheid? Op 4 december 2015 vond bij het NIOO in Wageningen een symposium plaats, georganiseerd door Down2Earth, dat dieper inging op deze vragen en dat een uitwisseling aanmoedigde tussen de twee benaderingen. Op het symposium waren een aantal prominente sprekers te horen, onder wie hoogleraar Duurzaamheid en Maatschappelijke Verandering aan de UU Herman Wijffels. NIOO-directeur Louise Vet was dagvoorzitter. Claudia Külling en Henk Tennekes ontvouwden een Deltaplan Agro-Ecologie om een einde te maken de industriële landbouw die na de Tweede Wereldoorlog overbemesting, bodemdegradatie, milieuverontreiniging met bestrijdingsmiddelen, een ontstellend verlies van biodiversiteit, en een explosieve toename van neurologische afwijkingen bij jonge kinderen in Nederland heeft veroorzaakt.

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft tijdens de collegevergadering van 25 november besloten tot nieuwe toelatingen van Roundup met glyfosaat als werkzaam bestanddeel: Roundup Record wordt toegelaten als onkruidbestrijdingsmiddel of doodspuitmiddel in de teelt van akkerbouwgewassen, cultuurgrasland, fruitgewassen, groenteteelt, kruidenteelt, sierteeltgewassen, openbaar groen, bosbouw, aardappelen, suikerbiet, wintertarwe, wintergerst, zomertarwe, zomergerst, haver, peulvruchten, mosterd, lijnzaad, koolzaad, appel, peer, kers, pruim (onbedekte teelt), wijndruif (ouder dan 4 jaar), koolraap, knolraap, uien, bosuien, asperge, prei, bosbouw, tijdelijk onbeteeld terrein, open verhardingen en onverhard terrein. Roundup Optima wordt toegelaten als onkruidbestrijdingsmiddel in sierbeplanting, moestuinen, gazons, open verhardingen (grind, schelpen, grasbetontegels, etc.) en onverharde terreinen en als middel voor de behandeling van (stobben van afgezaagde) bomen en struiken.

Het voortbestaan van verschillende vlinders in natuurgebieden in Overijssel staat op het spel. Dat zegt de Vlinderstichting. Het gaat om zogeheten Natura-2000-gebieden; natuurgebieden met zeldzame diersoorten. Dat komt vooral door te veel stikstof, maar volgens het Wereld Natuur Fonds (WNF) zullen de plannen om dat terug te dringen niet veel helpen. In 2032 moet het Programma Aanpak Stikstof afgerond zijn, maar het WNF voorspelt dat "een forse extra inzet nodig zal zijn om de voor de natuur vereiste daling van stikstofdepositie te halen". Stikstof is belangrijk voor de bevruchting van landbouwgrond en wordt dan ook vooral door de landbouw uitgestoten. Door te veel stikstof in de lucht gaan grassen veel harder groeien en verdringen ze planten waar vlinders als het Heideblauwtje, de Heivlinder en Bruine Vuurvlinder afhankelijk van zijn. "Kale en dus warmere plekken raken helemaal overgroeid", vertelt Kars Veling van de Vlinderstichting. "Veel vlinders hebben juist meer open stukken nodig om zich goed te kunnen voortplanten."
Ook vogels zijn in gevaar. Volgens voorlichter van Sovon Vogelonderzoek gaat het in Overijssel om de Korhoen, Nachtzwaluw en Boomleeuwerik. Natura 2000-gebieden zijn natuurgebieden waar zeldzame diersoorten voorkomen. Overijssel heeft 24 Natura-2000-gebieden die beschermd worden om verdere achteruitgang te voorkomen.

In Ghana dreigt de grijze roodstaartpapegaai (Psittacus erithacus) binnen een paar jaar uit te sterven. De populatie papegaaien die in het land in het wild leven is sinds 1992 met 90 tot zelfs 99% afgenomen. Dat blijkt uit recent onderzoek van de Manchester Metropolitan University in het wetenschappelijke tijdschrift Ibis. De wetenschappers voerden tellingen uit in 42 afgebakende gebieden van 100 vierkante kilometer in de bossen van Ghana. Ze vergeleken de onderzoeksresultaten met de tellingen die in 1992 werden gedaan. De verschillen zijn enorm. In bepaalde stukken bos werden nog maar 18 papegaaien geteld. 23 jaar geleden werden nog tussen de 700 en 1200 dieren waargenomen.

Het planbureau voor de leefomgeving (PBL) manipuleert natuurstatistieken zodat het lijkt alsof het natuurbeleid in Nederland aanslaat. Dat schrijft wetenschapsjournalist Rypke Zeilmaker donderdag in Elsevier. Het PBL is het nationale instituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte. Het is organisatorisch onderdeel van het ministerie van Infrastructuur en Milieu maar verricht volgens de eigen missie 'onafhankelijk en wetenschappelijk gefundeerd' onderzoek. Zeilmaker richt zich op een biodiversiteitsmeter van het PBL die veel wordt aangehaald door beleidsmakers en natuurorganisaties. Volgens de gegevens van het PBL zou de afgelopen drie eeuwen in Nederland 85 procent van de biodiversiteit zijn verdwenen, om zich vanaf 1990 iets te herstellen. Zeilmaker - die de onderliggende gegevens van het PBL verkreeg door aanspraak te doen op de Wet Openbaarheid Bestuur - concludeert onder meer dat stadsnatuur en waternatuur niet worden meegenomen in de statistieken van het PBL, waardoor een onvolledig beeld van de Nederlandse natuur ontstaat. Ook stelt hij dat het PBL een verkeerde historische voorstelling geeft van de ontwikkeling van het landbouwareaal in Nederland. Keimpe Wieringa, sectorhoofd Natuur en Landelijk Gebied bij het PBL, spreekt van 'onheuse aantijgingen'.

Het bijengif potatoprid, met het giftige bestrijdingsmiddel imidacloprid, is vanaf 1 januari 2016 verboden in de aardappelteelt. Dit heeft het Ctgb vandaag besloten, naar aanleiding van het bezwaarschrift van Natuur & Milieu en Greenpeace. Via de rechter hebben de milieuorganisaties deze uitspraak afgedwongen. ‘Dit is goed nieuws voor de bijen. De bijensterfte neemt toe door het gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen. Daarom pleiten wij voor een verbod hierop. Hoe eerder deze middelen verboden zijn, hoe beter,’ aldus Sijas Akkerman, hoofd Voedsel bij Natuur & Milieu. Het Ctgb heeft aan een aantal middelen met imidacloprid die in de glastuinbouw worden gebruikt, extra eisen gesteld. Glastuinders moeten hun afvalwater 99,5% kunnen zuiveren. Er zijn echter nog nauwelijks glastuinbouwbedrijven die de benodigde zuiveringsinstallatie hebben. Daarom heeft het Ctgb bevolen dat leveranciers alleen nog maar imidacloprid mogen leveren aan tuinbouwbedrijven die kunnen aantonen dat ze over een zuiveringsinstallatie beschikken.