Beleid en debat

Artenvielfalt am Rande des Zusammenbruchs

Zehn Millionen Datensätze, gesammelt in 40 Jahren, bilden die Grundlage für einen erschütternden Befund: In Großbritannien nimmt die Artenvielfalt gefährlich ab. Ob Igel, Bienen oder Vögel: Viele für den Menschen nützliche Tierarten sind auf dem Rückzug, warnen Umweltforscher. Das Material, mit dem diese Studie arbeitet, ist beeindruckend: Denn es sind zehn Millionen Datensätze eingeflossen darüber, welches Tier oder welche Pflanze wann wo gesichtet worden ist. Gesammelt wurden sie von freiwilligen Helfern über die vergangenen 40 Jahre hinweg. "Wir haben hier in Großbritannien das Glück, sehr viele kompetente Freiwillige zu haben, die Informationen über die Verbreitung verschiedener Gruppen sammeln, seien es nun Vögel, Schmetterlinge oder so seltsame Wesen wie Landasseln, Hundert- oder Tausendfüßer. Wir haben diese Datensätze ausgewertet, um die Entwicklung der Biodiversität im Zeitraum zwischen 1970 und 2009 zu betrachten", erklärt Tom Oliver von der University of Reading. Die rund 4400 Arten wurden dabei auch nach ihrer Bedeutung für das Ökosystem sortiert und gewichtet: "Das ist bei einer so großen Analyse eine komplizierte Sache. Eine einzelne Art kann für ein Ökosystem wichtiger sein als andere, aber das kann sich dann im Lauf des Jahres ändern. Wir haben deshalb unter anderem Experten um ihre Einschätzung gebeten, wann beispielsweise welche Ameisenart welche Rolle spielt. Diese Einschätzungen haben wir noch mal von anderen Experten überprüfen lassen und so die Arten nach ihrer Bedeutung für das jeweilige Ökosystem eingeordnet." Das Ergebnis ist beunruhigend. Zu den Verlieren gehören beispielsweise Gruppen wie die Igel, die Schwebfliegen, Bienen, Motten oder Vögel ...

Pesticide Regulation amid the Influence of Industry

Pesticide use results in the widespread distribution of chemical contaminants, which necessites regulatory agencies to assess the risks to environmental and human health. However, risk assessment is compromised when relatively few studies are used to determine impacts, particularly if most of the data used in an assessment are produced by a pesticide’s manufacturer, which constitutes a conflict of interest. Here, we present the shortcomings of the US Environmental Protection Agency’s pesticide risk assessment process, using the recent reassessment of atrazine’s impacts on amphibians as an example. We then offer solutions to improve the risk assessment process, which would reduce the potential for and perception of bias in a process that is crucial for environmental and human health.

Ctgb ziet in de extreme normoverschrijdingen van imidacloprid in het oppervlaktewater geen reden toelating in te trekken

De rechtbank in Den Haag heeft in kort geding een verzoek van de Bijenstichting om een voorlopig verbod van een aantal gewasbeschermingsmiddelen met de werkzame stof imidacloprid afgewezen. Het gaat om de middelen Admire, Gaucho Tuinbouw, Kohinor 700 WG en Merit Turf. Volgens de rechtbank zijn de risico’s niet zo groot dat een uitspraak in de beroepsprocedure niet kan worden afgewacht. Het verzoek van de Bijenstichting is gebaseerd op de overschrijding van de normen voor imidacloprid in het oppervlaktewater. De risico’s daarvan zijn volgens de Bijenstichting voor hommels en bijen zo groot dat die middelen zo snel als mogelijk verboden moeten worden. Dit verzoek is afgewezen omdat de Bijenstichting niet aannemelijk heeft gemaakt dat de risico’s zo groot zijn dat een uitspraak in de beroepsprocedure niet kan worden afgewacht.

Schweden gewinnt Klage gegen EU-Kommission zu Kriterien von endokrinen Disruptoren

Das Gericht der Europäischen Union hat in einer Klage am Mittwoch die Europäische Kommission kritisiert, ihrer Verpflichtung, Kriterien zu hormonell wirksamen Chemikalien zu erstellen, nicht nachgekommen zu sein. Damit gibt das Gericht Schweden Recht, die im Juli 2014 den Antrag eingereicht hatten. Die EU-Kommission hätte die klare und bedingungslose Verpflichtung gehabt, delegierte Rechtsakte zu der Spezifizierung der wissenschaftlichen Kriterien von endokrinen Disruptoren (EDC) bis zum 13. Dezember 2013 auszusprechen, heißt es im Urteil. Dies hat die Kommission bis heute nicht getan.

Hormoonverstoorders: Europese Commissie krijgt tik op vingers

Het gaat om één van de belangrijkste stukken Europese milieuwetgeving van dit moment: regels voor hormoonverstoorders. Honderden chemicaliën gooien onze hormoonhuishouding in de war, en leiden volgens wetenschappers tot een toename aan chronische ziekten als kanker, diabetes en ontwikkelingsstoornissen als autisme. Al sinds 2009 werkt Brussel aan wetgeving, maar tot op de dag van vandaag kwam die er niet. Daarmee, zo blijkt in een opmerkelijke uitspraak van het Europees Hof deze week, heeft de Europese Commissie EU-wetgeving geschonden.
Chemicaliën die het hormonaal systeem ontregelen en te vinden zijn in vele alledaagse producten: cosmetica, plastic, voedselverpakkingen, elektronica, meubels, drinkwater en bestrijdingsmiddelen. Wetenschappers linken blootstelling aan een toename in onvruchtbaarheid, hormoongerelateerde kankers en ontwikkelingsstoornissen als verminderd IQ en autisme. Een recente studie van een gerespecteerde expertgroep schat de extra jaarlijkse zorgkosten in Europa als gevolg van blootstelling op 157 euro, 1,23 procent van het totale BNP in de EU.

Bisphénol A, phtalates, pesticides : la Commission européenne condamnée pour son inaction

Il n’y a, bien sûr, pas de condamnation pécuniaire, mais le coup est rude. Le Tribunal de l’Union européenne a condamné la Commission européenne, mercredi 16 décembre, pour « avoir manqué à [ses] obligations » sur le dossier des perturbateurs endocriniens (PE). En vertu du règlement européen de 2012 sur les biocides, Bruxelles devait publier, au plus tard le 13 décembre 2013, les critères scientifiques permettant de réglementer ces molécules de synthèse agissant sur le système hormonal et présentes dans une variété de produits courants (pesticides, plastifiants, bisphénols, solvants, etc.). Or, constate le Tribunal dans son arrêt, « la Commission n’a pas adopté de tels actes » définissant les PE, en dépit d’« une obligation claire, pré́cise et inconditionnelle de [les] adopter » précisée par la réglementation.

Bei der Zulassung von chemischen Substanzen muss das ‹Paracelsus-Zeitalter› zu Ende gehen. Die Risikobewertung von Chemikalien ist dringend und umfassend zu revidieren

Das Paradigma von Paracelsus «Dosis sola facit venenum» (nur die Dosis macht das Gift) bildet noch immer die Grundlage für die Beurteilung der Risiken von Chemikalien. Bei der Risikoanalyse geht man davon aus, dass – mit Ausnahme der Genotoxizität – für praktisch alle potenzielle Risiken von chemischen Substanzen Schwellenwerte definiert werden können, unterhalb derer keine toxische Wirkung beobachtet wird. Dieser Ansatz wird unserer Meinung nach als einer der größten Fehler der Toxikologie in die Geschichte eingehen. Denn dabei wird die kumulative Toxizität mancher giftiger Substanzen ungenügend berücksichtigt. Bereits in den 1940er-Jahren kamen der Pharmakologe Hermann Druckrey und der Mathematiker Karl Küpfmüller mit theoretischen Ansätzen zu Dosis-Wirkungs-Beziehungen zum Schluss, dass der Zeitfaktor eine entscheidende Rolle bei der Wirkung von toxischen Substanzen spielen kann. Ihr Ausgangspunkt war die heute allgemein akzeptierte Ansicht, dass die pharmakologische oder toxische Wirkung einer Substanz durch die Wechselwirkung mit einem spezifischen Rezeptor entsteht, bzw. durch die Bindung an diese ‹Andockstelle› einer Zelle. Druckrey und Küpfmüller konnten zeigen, dass irreversible Wechselwirkungen – also Bindungen – zu einem Effekt führen, der sowohl von der Dosis als auch von der Zeit abhängig ist.

Voordracht van Henk Tennekes in Amsterdam over de ondermijning van de democratische rechtsorde door lobbyisme

Op maandagavond 7 december 2015 zal de Amsterdamse studievereniging Machiavelli in de filmzaal van de Melkweg de duistere kant van de politiek belichten: 'het lobbyen'. Kom te weten wat er achter de schermen gebeurt en welke zaken er nou daadwerkelijk spelen bij de totstandkoming van het beleid. Verschillende sprekers zullen aan het woord komen die ieder een ander perspectief op 'het lobbyen' zal bieden. Zo neemt Fons Hendriks je mee achter de schermen. De oud presentator van Rambam, het onderzoekende programma dat zich nergens door laat tegenhouden, zal zijn ervaringen met de aflevering omtrent 'het lobbyen' delen aan de hand van filmfragmenten. Luister naar het verhaal van de Henk Tennekes, slachtoffer van een samenzwering. Een toxicoloog die nooit meer een opdracht heeft gekregen sinds hij bijensterfte koppelde aan pesticiden. Met zijn publicaties over de neonicotinoiden heeft hij veel op het spel gezet, zijn boodschap nationaal en internationaal uitgedragen, en grote persoonlijke offers op de koop toe genomen. Marcel Hanegraaff, docent aan de UvA, zal de invloed van 'het lobbyen' laten zien op het klimaatakkoord. Kom erachter hoe het klimaatakkoord nou tot standkomt en welke actoren daar allemaal bij zijn betrokken. Ten slotte zal Mark Akkerman, onderzoeker van de organisatie 'Stop Wapenhandel', laten zien hoe machtig de wapenindustrie is en hoe de wapenlobby zich manifesteert in het beleid van de EU.

Danish biodiversity in decline - 28% of known species are placed on the red list

The prevalence of several well-known Danish plants and animal species has decreased, reports the national monitoring program Novana. According to the Environment and Food Ministry, wading birds such as the meadow bird and the ruff are among the most threatened bird species in Denmark, and the golden plover has almost completely disappeared. “Approximately 28 percent of the known Danish species are endangered and placed on the red list,” stated Eva Kjer Hansen, the environment and food minister.

Claudia Külling en Henk Tennekes ontvouwen in Wageningen het Deltaplan Agro-Ecologie om een einde te maken aan de allesverwoestende industriële landbouw

Hoe zien we gewassen? Als biomechanische machines ('dom en lui') waar we weinig aan hebben zonder bemesting en andere industriële technieken? Of als ecosysteem organismen ('slim en actief') die precies weten wat ze doen zolang de omstandigheden maar gezond zijn? De ene benadering richt zich op fysisch-chemische materiaalstromen en onderzoekt een zo efficiënt mogelijk gebruik van grond- en hulpstoffen. De andere gaat uit van kringlopen van levend materiaal, die onlosmakelijk verbonden zijn met de natuurlijke leefomgeving en de bodem als basis. Wat zijn de gevolgen van deze vaak tegengestelde benaderingen voor onze landbouw, voeding en gezondheid? Op 4 december 2015 vond bij het NIOO in Wageningen een symposium plaats, georganiseerd door Down2Earth, dat dieper inging op deze vragen en dat een uitwisseling aanmoedigde tussen de twee benaderingen. Op het symposium waren een aantal prominente sprekers te horen, onder wie hoogleraar Duurzaamheid en Maatschappelijke Verandering aan de UU Herman Wijffels. NIOO-directeur Louise Vet was dagvoorzitter. Claudia Külling en Henk Tennekes ontvouwden een Deltaplan Agro-Ecologie om een einde te maken de industriële landbouw die na de Tweede Wereldoorlog overbemesting, bodemdegradatie, milieuverontreiniging met bestrijdingsmiddelen, een ontstellend verlies van biodiversiteit, en een explosieve toename van neurologische afwijkingen bij jonge kinderen in Nederland heeft veroorzaakt.