Toxicoloog Henk Tennekes: 'Gif bedreigt insectenwereld'

,,Natuurlijk moet je wetenschappelijk bewijs hebben als je suggereert dat bijen en andere insecten massaal sterven door die neonicotinoïden, geeft de toxicoloog Henk Tennekes grif toe. ,,Maar de aanwijzingen worden steeds sterker en toch mogen alle 55 producten waar dit landbouwgif in zit, hier nog steeds gewoon worden gebruikt. Terwijl bijenvolken op grote schaal sterven, het aantal vliegen en muggen steeds kleiner wordt, het aantal vlinders in het westen daalt en talloze insecten zelfs met uitroeiing worden bedreigd. ,,Weet je , zegt hij, ,,ik denk echt dat we op een wereldwijde ramp afstevenen als we niet de moeite nemen om in te grijpen. Het oppervlaktewater in Nederland is vergeven van imidacloprid. Vooral in Noord- en Zuid-Holland. Ik ben ervan overtuigd geraakt, en langzamerhand steeds meer wetenschappers, dat je parallellen kunt trekken met kankeronderzoek. Een veilig blootstellingniveau is namelijk niet definieerbaar, net als met kankerverwekkende stoffen. Realiseren we ons wat dat betekent? Dat we er waarschijnlijk pas in de loop der jaren achterkomen hoeveel soorten insecten gewoon weg zijn en dat daardoor vogels verdwijnen uit Nederland en dan hebben we het nog niet eens over het effect op de mens."

,,Waar totnutoe geen rekening mee is gehouden, is dat neonicotinoïden in zeer geringe doses weliswaar minder snel werken, maar op termijn impact hebben. Een voorbeeld: een dodelijke dosis voor een bij is 40 nanogram. Dat is 0,000000040 gram en al binnen 48 uur dodelijk. Krijgt hij slechts een duizendste daarvan binnen - 40 picogram - dan duurt de doodsstrijd tien dagen.

Begrijp je? We kunnen dus met kortdurende studies een schijnbaar aanvaardbaar risico opstellen, maar je moet eerst onderzoeken welke superkleine hoeveelheden op termijn hun werk doen. Dat onderzoek wordt vaak niet gedaan. En zo worden risico s op de lange termijn schromelijk onderschat. "

Tennekes weet uit wetenschappelijke literatuur over neonicotinoïden dat imidacloprid na meerjarige toepassing een dodelijke werking heeft op bodemleven. Ook voor niet-doelwit insecten die ingezet worden voor biologische bestrijding. ,,Imidacloprid is in de bodem al na een week giftig voor regenwormen , zegt hij. Ook dolkwespen worden opgeruimd, terwijl die de natuurlijke vijand zijn van engerlingen, een plaag voor het gras van sportvelden en golfbanen.

Als bijvoorbeeld tegen engerlingen (larve van bepaalde kevers) het middel Merit Turf wordt gebruikt, zijn ook hun natuurlijke vijanden het haasje, zegt insectendeskundige Henk Vlug.

Tennekes heeft zijn nieuwste inzichten bij elkaar gezet in zijn jongste boek. Geen simpel leesvoer maar wetenschappelijk Engels doorspekt met tal van diagrammen en cijfers. Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren, die al in 2007 de trom roerde over de volgens haar kwalijke kanten van de neonicotinoïden, prijst het boek aan op haar weblog. ,,Een aanrader , zegt ze zonder omhaal. Meerdere parlementariërs in de EU blijken op de hoogte van de wetenschappelijke publicaties van Tennekes.

Recente artikelen staan in voetnoten van schriftelijke vragen aan de regeringen van Groot-Brittannië, Oostenwijk, Zwitserland en Denemarken. Ook de commissie milieu, volksgezondheid en voedselveiligheid in het Europees parlement is onder de indruk.

Na vragen van de socialistische parlementsleden Wilmott (UK) en Jørgensen (Denemarken), waarin een artikel van Tennekes worden aangehaald, sprak een forse meerderheid van de commissie zich ruim twee weken geleden uit voor een EU-brede ban op het gebruik van neonicotinoïden totdat uit onverdachte wetenschappelijke bron vaststaat dat chronische toepassing van deze insecticiden geen kwaad kan.

Hoe nu verder? Tennekes houdt zijn hart vast. In het voorwoord van zijn boek - op www.disasterinthemaking.com staan negentien recensies in het Engels, het Duits en een handjevol andere Europese talen - citeert hij een Schotse geestverwant en imker: ,,We zijn getuige van de ecologische instorting van al het leven dat in onze kinderjaren in velden, in hagen, in beken en in stroompjes voorkwam."

Bron: Door Jan Peter Versteege, Noordhollands Dagblad, 30 juli 2011
http://plantaardigheden.nl/nieuws/nhd.htm#Gif