knipsels

Bewoonster Emy Oosterveld van de Esweg in Dwingeloo wil dat de gemeente Westerveld paal en perk stelt aan de lelieteelt, omdat daar veel gif bij wordt gebruikt. Zij maakt zich grote zorgen over de gezondheidsrisico's van de gebruikte middelen voor omwonenden en heeft inmiddels ruim honderd handtekeningen verzameld om haar verzoek kracht bij te zetten. "Tot drie keer per week kan er worden gespoten. Deze bestrijdingsmiddelen verwaaien en verdampen waardoor mensen en dieren er doorlopend aan worden blootgesteld", zegt Oosterveld, die zelf zo'n tweehonderd meter van een bollenveld woont. Oosterveld zegt meer handtekeningen te verzamelen. Uit de laatste inventarisatie van de omvang van de lelieteelt door de Stichting Bollenboos blijkt dat de totale oppervlakte van de lelieteelt in Westerveld sinds de eerste telling in 2001 nog niet eerder zo groot is geweest. Het resultaat van 2001 was 172 hectares lelies op 33 percelen. Uit de meest recente telling blijkt dat het in 2012 gaat om maar liefst 265 hectares lelies op 46 percelen. Het aantal hectares lelies in 2012 is een absoluut record. Gemiddeld ging het de afgelopen jaren om 201 hectare per jaar, uiteenlopend van 113 hectare in 2009 tot nu dus 265 hectare in 2012. Dit ondanks de toenemende zorg op provinciaal en landelijk niveau over de schadelijkheid van de lelieteelt voor de gezondheid van de omwonenden. Met 104 kilogram bestrijdingsmiddelen per hectare (CBS) zijn lelies het gewas met veruit het hoogste gebruik per hectare. Een simpel rekensommetje geeft aan dat in 2012 maar liefst 27.560 kilogram bestrijdingsmiddelen alleen voor de lelieteelt in Westerveld worden ingezet.

Een meerderheid van de Kamer schaarde zich vandaag achter een motie van de Partij voor de Dieren voor een verbod op de verkoop van neonicotinoiden aan particulieren. De Partij voor de Dieren pleit al sinds haar entree in de Tweede Kamer voor een verbod op deze bestrijdingsmiddelen. Eerder dit jaar steunde een Kamermeerderheid een motie van de Partij voor de Dieren voor een Europees verbod. Mede daardoor wordt de verkoop van drie soorten neonicotinoïden aan boeren en particulieren eind dit jaar aan banden gelegd. Dat gaat maar om een klein deel van het grote aanbod van de gevaarlijke bestrijdingsmiddelen. De Kamer steunde vandaag een motie van de Partij voor de Dieren waardoor ook de verkoop van andere neonicotinoïden aan particuliere klanten wordt verboden. Daarmee mogen ook producten zoals vlooienbandjes en mierenmiddelen waar het middel imidacloprid in zit niet meer verkocht worden. Dat is belangrijk, omdat wetenschappers erop wijzen dat de neonicotinoïden ook een bedreiging zijn voor de gezondheid van mensen. Een brief van staatssecretaris Dijksma (EZ) aan de Tweede Kamer van 1 juli 2013 over de motie rond een verbod op de verkoop van neonicotinoïden aan particulieren in de bijlage.

Te vaak wordt de maximaal toelaatbare concentratie van deze stof ruim overschreden. Imidacloprid wordt hoofdzakelijk toegepast in de boomteelt, fruitteelt en bollenteelt. Deze teelten nemen in Brabant enorm toe en daardoor ook het gebruik van Imidacloprid. Dat de normen voor imidacloprid in oppervlaktewater worden overschreden is al langer bekend. Met name de boomteelt en de aardbeienteelt spelen hierbij in Brabant een belangrijke rol. Het nu verschenen “Feitenrapport brede screening bestrijdingsmiddelen en nieuwe stoffen Maasstroomgebied 2011-2012” bevestigt dat de overschrijdingen in Brabant en Limburg een probleem vormen. De Brabantse Milieufederatie vindt een doortastende aanpak op alle fronten hard nodig. Om te beginnen moeten de waterschappen handhaven – een norm mag je toch niet blijven overschrijden? De overheden roepen zij op hun verantwoordelijkheid te nemen en te werken aan een verbod op alle middelen die onze natuurlijke systemen en voedselketens aantasten. De provincie voor die middelen en die gebieden waar zij de bevoegdheid heeft. Landelijk moet een veel stringenter toelatings- en toepassingsbeleid komen en Europa moet gaan zorgen voor een totaalverbod.

Staatssecretaris Sharon Dijksma (economische zaken) wil stoppen met subsidies voor agrarisch natuurbeheer. “Onacceptabel duur”, zegt ze vrijdag in een interview met dagblad Trouw. De uitspraken van Dijksma volgen op een advies van de Raad voor leefomgeving en infrastructuur (Rli). De raad noemt agrarisch natuurbeheer in het recent verschenen rapport ‘Beperkt houdbaar’ zelfs een fiasco. Subsidies die met nestbescherming, uitgesteld maaien en andere maatregelen de weidevogels proberen te beschermen zijn weggegooid geld. De overheid verstrekte de afgelopen twintig jaar in totaal een miljard euro aan vergoedingen, terwijl de natuur op het platteland alleen maar achteruit is gegaan. De agrarische sector was zeer kritisch over dit advies, maar Dijksma omarmt de conclusies. Haar aankondiging dat het stelsel op de schop moet, volgt binnen een maand na de presentatie van dat advies.

Wereldwijd kampen imkers met abnormaal hoge volksterfte en verzwakte bijen. Een internationaal team van wetenschappers bracht de recente wetenschappelijke stand van kennis over de effecten van neonicotinoide-insecticiden op bijen in kaart. Grootschalig preventief gebruik in de landbouw, in combinatie met hoge persistentie in bodem en water en opname door planten die het gif doorgeven aan hun stuifmeel en nectar, leiden tot substantiële risico’s. De wetenschappers concluderen in het wetenschappelijke tijdschrift Current Opinion in Environmental Sustainability dat de bestuiving van bloeiende planten en landbouwgewassen op het spel staat.

Pesticide Action Network Europe (PAN Europe) heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) de kwaliteit van het werk van het Ctgb (Commissie toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) onderzocht. Reden voor onderzoek waren de opmerkingen van voormalig voorzitter Tommel van het Ctgb dat de toelatingscommissie haar eisen wil versoepelen om beter te kunnen concurreren met buitenlandse toelatingscommissies en zodoende meer opdrachten van de industrie ’binnen te halen’. De Tweede Kamer vreesde vervolgens voor een ’race to the bottom’. Het onderzoek leidt tot de conclusie dat er alle aanleiding is te vrezen dat het Ctgb meedoet aan een ’race to the bottom’ en wordt deze week aan de Tweede Kamer aangeboden.

De vaste commissie voor Economische Zaken heeft op 16 mei 2013 overleg gevoerd met staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken over:

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 22 april 2013, met een reactie op het verzoek van het lid Ouwehand met betrekking tot neonicotinoïden (27858-145);

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 23 april 2013, met een afschrift van het antwoord aan de stichting Foodwatch met betrekking tot de Nederlandse opschorting van toelating van neonicotinoïden volgend op uitstel van besluitvorming door de EU-landbouwministers (2013Z08349);

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 9 april 2013, met de aanbieding van een open brief van de non-gouvernementele organisatie PAN Europe "Handhaving Moratorium Neonicotinen ook voor de gezondheid van de mens van groot belang" (26991-346);

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 14 mei 2013: Verzamelbrief bijen en neonicotinoïden (21501-32-707).

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is voornemens de besluitvorming van een aantal middelen op basis van imidacloprid te heroverwegen in verband met nieuwe gegevens over het risico voor waterorganismen. In de voorbereiding op de heroverweging heeft het Ctgb besloten de norm voor waterorganismen aan te scherpen op basis van de publicatie van Roessink et al (2013) over de effecten van imidacloprid op aquatische insecten. Dit gebeurt in samenwerking met het RIVM en WUR-Alterra. Deze norm zal in de relevante Europese gremia worden ingebracht. Het Ctgb heroverweegt op basis van de nieuwe gegevens alle 11 imidacloprid toepassingen waarvan een risico op het aquatische ecosysteem kan worden verwacht. Hiervan zijn er 7 onderwerp van een intrekkingsverzoek van PAN Europe. Het Ctgb rondt voor de zomer de heroverweging af van de eerdere besluitvorming van de 11 middelen op basis van imidacloprid. De onderbouwing van de besluitvorming wordt voorgelegd aan de toelatingshouders voor hoor en wederhoor. Na het voorgenomen besluit zal een zienswijze procedure worden gestart voor deze middelen. De definitieve besluitvorming door het Ctgb zal daarna plaatsvinden. In een reactie schrijft de toxicoloog Henk Tennekes dat het onverteerbaar is dat het Ctgb zijn baanbrekende werk jarenlang heeft geignoreerd. Tennekes toonde in 2009 al aan dat de chronische toxiciteit van imidacloprid voor ongewervelde dieren schromelijk was onderschat.