knipsels

Het wetenschappelijke tijdschrift 'Science' heeft een editorial gepubliceerd van universiteitshoogleraar Louise Fresco. In het artikel betoogt Fresco dat Europa een gebrek aan vertrouwen heeft in genetisch gemodificeerd voedsel. Dit weerspiegelt een Europees wantrouwen in de wetenschap in bredere zin en beinvloedt investeringen in Research & Development. Fresco schetst hoe de Europese Unie zich blijft verzetten tegen het gebruik van genetische modificatie in de landbouw, omdat genetisch gemodificeerd voedsel intrinsiek gevaarlijk zou zijn. Gerespecteerde, onafhankelijke instellingen in Europa hebben volgens haar echter aangetoond dat genetisch gemodificeerde gewassen kunnen bijdragen aan een duurzame voedselproductie.
Fresco besluit met een oproep tot politieke moed om de ideologische patstelling tussen NGO's, producenten, consumenten en wetenschappers te doorbreken.

Het middel imidacloprid wordt steeds vaker in de Noord-Hollandse wateren aangetroffen. Ook wordt steeds vaker de norm voor imidacloprid in de onderzochte oppervlaktewateren overschreden. Imidacloprid wordt in 58% van de meetpunten aangetroffen (in 2011 was dan nog in 52% van de meetpunten). In 10% van de metingen werd de norm overschreden, in 2011 was dit nog maar in 2%. Er is dus sprake van een forse toename van het aantal overschrijdingen. De laatste 5 jaar neemt de sterfte onder bijenvolken wereldwijd sterk toe. Ook in Nederland ligt de bijensterfte de laatste jaren op een niveau van 20-30%, terwijl 10 % sterfte gangbaar is (Bijensterfte in Nederland, 2006 - 2011). De verhoogde doodsoorzaak wordt mede in verband gebracht met de neonicotinoiden. Voor imidacloprid is de zogenaamde ADI (acceptable daily intake), d.w.z. de toelaatbare hoeveelheid die iedere dag door mensen mag worden opgenomen, 0,06 mg per kg lichaamsgewicht. Een mens van 70 kg mag dus dagelijks aan meer dan 4 mg van dit landbouwgif blootstaan. Een recente Japanse studie toonde aan dat neonicotinoiden zoals imidacloprid zich bij zoogdieren precies zo gedragen als nicotine. Nicotine en neonicotinoïde insecticiden gaan een binding aan met nicotinerge acetylcholine receptoren (nAChRs). Deze receptoren zijn betrokken bij cognitieve functies zoals concentratie en geheugen en spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het zenuwstelsel, die bij de mens grotendeels voor de geboorte plaats vindt. Blootstelling aan nicotine tijdens de zwangerschap leidt tot een teruggang van volwassen stamcellen en een verandering in de synaptische plasticiteit in de hippocampus van het nageslacht, volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Alabama in Birmingham. Onderzoekers zeggen dat dit een mogelijke oorzaak voor gedragsproblemen kan zijn zoals ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder), vaak gezien bij kinderen wiens moeder rookte tijdens de zwangerschap.

De stemming die maandag (25-02-13) zou plaatsvinden onder de landbouwexperts van de Europese lidstaten voor het inperken van drie neonicotinoïden is uitgesteld. Reden voor de opschorting is hevig tegensputteren van enkele lidstaten, zo beweert de Belgische krant De Morgen. De Europese Commissie wil een moratorium instellen op het gebruik van drie neonicotinoïden in voor bijen aantrekkelijke gewassen. Milieuorganisaties en de groene fractie in het Europees Parlement hopen dat het voorstel het haalt. Maar lidstaten als Duitsland, Spanje, Groot-Brittannië en Hongarije lijken er niet mee in te stemmen. ‘Het ziet er naar uit dat het voorstel van de Europese Commissie niet goedgekeurd zal worden, of enkel in afgezwakte vorm’, zo de geruchten in de politieke wandelgangen. Frankrijk gaf twee dagen geleden nog aan het tijdelijke verbod op neonicotinoïden te steunen. Ondertussen is de discussie over de schadelijkheid voor bijen in volle gang, maar nu richt dat zich ook op mensen. Toxicoloog Henk Tennekes pleit bij de Vara voor een onderzoek naar de effecten van neonicotinoïden op het centrale zenuwstelsel en de hersenen. Via crowdfunding zoekt hij naar middelen om dat onderzoek te financieren: https://www.4just1.com/

Tijdens het minisymposium over agrarisch natuurbeheer op 15 februari bij Alterra Wageningen UR kwamen de resultaten van diverse promotie- en postdoc-onderzoeken aan de orde. Het blijkt dat de resultaten voor agrarisch natuurbeheer maar matig zijn. Botanisch slootkantbeheer in veenweidegebied leidde niet tot een toename van plantensoorten. In de afgelopen vijf jaar is in een regio met veel akkerranden het aantal veldleeuweriken met 40% afgenomen. Het mozaïekbeheer leidt niet tot trendbreuk in aantallen weidevogels.

Geachte Mevrouw de Minister,

In naam van de Belgische Bijenteeltfederatie en de Koninklijke Vlaamse Imkersbond willen wij uw aandacht vragen voor ons standpunt aangaande het neonicotinoïde-dossier waarover op 14 maart aanstaande, op Europees niveau, een stemming wordt gehouden tijdens een vergadering van SCoFCAH (section: Phytopharmaceuticals and Plant Protection Products). Uit onderzoeken, enerzijds van onafhankelijke wetenschappers en anderzijds van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid, die u ongetwijfeld bekend zijn, blijkt dat drie neonicotinoïden – imidacloprid, clothianidine en thiamethoxam – al in kleine hoeveelheden letale en vooral subletale schade aan de bijen berokkenen. In synergie met fungiciden wordt de schadelijke werking nog versterkt terwijl over de interactie met andere pesticiden tot nu toe niet eens onderzoek werd verricht. Om al deze reden zijn we blij met het voorstel van Europees commissaris Toni Borg. Hoewel we vrezen dat de voorgedragen maatregelen uiteindelijk onvoldoende zullen zijn, ondermeer vanwege de remanentie van deze stoffen in de bodem, is het toch goed dat er voor belangrijke bijenplanten een pauze komt in het gebruik van bovenvernoemde middelen en vooral tijd en geld voor bijkomend onderzoek. In naam van alle imkers die bij onze verenigingen aangesloten zijn, vragen wij u met aandrang dit voorstel te willen steunen. We zijn ervan overtuigd dat u uw verantwoordelijkheid niet uit de weg zult gaan en danken u hiervoor oprecht bij voorbaat.

Mij heeft het altijd verbaasd dat nagenoeg alle bestaande commerciële GMO-gewassen zijn toegelaten zonder wezenlijk onderzoek naar hun lange termijn veiligheid en effectiviteit. De onderzoeken die zijn uitgevoerd zijn door de industrie zelf betaald en kunnen daarom niet als belangenloos worden beschouwd. Ze kunnen bovendien niet als zinvol worden beschouwd omdat de vraagstellingen de wezenlijke vraag altijd hebben gemeden: wat is het lange termijn effect van de (inmiddels dominante) aanwezigheid van GMO-gewassen op consumenten en onze leefomgeving? Die vraag is heel moeilijk te beantwoorden in een wereld waarin wetenschappelijke, politieke en zakelijke belangen sterk verweven zijn. Als de Seralini-studie iets leert is het dat de wetenschap in het huidige klimaat niet kan functioneren. Het patroon zie je in verschillende wetenschappelijke disciplines terug: verschillende coalities van wetenschappers en financiers strijden met de grootst mogelijk agressie om een consensus - in feite een monopolie op de waarheid - afgedwongen te krijgen. Terwijl wetenschap juist zou moeten gaan om een open en voortgaande discussie en niet om consensus.

De bespreking van de EFSA -studie (over de risico's van 3 neonicotinoide insecticiden voor bijen, voor conclusies zie bijlage) in de landbouwcommissie van het Europees Parlement kan ON-LINE worden bekeken via de link:
http://www.europarl.europa.eu/ep-live/de/committees/video?event=2013022…
Iedereen die de video heeft bekeken zal zich niet aan de indruk kunnen onttrekken dat de lobby van de chemische industrie veel afgevaardigden zeer succesvol heeft beinvloed. Er was veel kritiek op de EFSA studie.

Al geruime tijd voeren veel natuurorganisaties aktie tegen bestrijdingsmiddelen die tot bijensterfte leiden. Zogeheten neonicotinoide insecticiden, waarvan imidacloprid de meest gebruikte is. Met een handtekeningenactie proberen natuurorganisaties de directie van de Intratuin-vestiging in Delfland over te halen te stoppen met de verkoop van deze bestrijdingsmiddelen. In het oppervlaktewater van Delfland wordt tot 10.000 keer de toegestane norm van deze stoffen aangetroffen. Volgens Milieudefensie, de Imkervereniging Westland en de Natuurhistorische Vereniging afdeling Delfland (KNNV) toont dit aan dat particulieren veel te hoge dosissen van het gif toepassen. Milieudefensie afdeling Arnhem ging de initiatiefnemers in Delfland voor. Intratuin, met 55 vestigingen in Nederland en 5 in België, heeft inmiddels gezegd dat zij de gevaarlijke middelen niet uit de schappen haalt zolang deze niet wettelijk verboden worden. Intratuin gaat wel aan de klant informatie over de gevaarlijke middelen geven. Hiermee schuift zij haar verantwoordelijkheid af, vindt Milieudefensie Arnhem.

Kamerlid Esther Ouwehand zal gedupeerden van mestvergisters en lelieakkers in Drenthe donderdag een hart onder de riem steken. In Drenthe worden steeds meer lelies geteeld. Bij deze teelt worden veel giftige bestrijdingsmiddelen en grondontsmettingsmiddelen gebruikt. Mensen die het gif op de planten spuiten, moeten beschermende kleding dragen om hun gezondheid niet in gevaar te brengen. Omwonenden van de akkers leven echter permanent in de gifdampen. Op aandringen van de Partij voor de Dieren voert de Gezondheidsraad momenteel een onderzoek uit naar de effecten daarvan op de gezondheid van de omwonenden. Esther Ouwehand: “De negatieve gevolgen van het landbouwbeleid worden in Drenthe pijnlijk duidelijk. Mensen wonen in de stank van mestvergisters en in de gifdampen van de lelievelden. De gevolgen hiervan voor hun gezondheid en welbevinden lijken er voor lokale overheden niet of nauwelijks toe te doen. Deze mensen zijn de dupe van het CDA-landbouwbeleid van de afgelopen jaren. Het is hoog tijd dat Nederland afscheid neemt van de intensieve landbouw met al zijn schadelijke effecten om mens, dier en milieu. Volksgezondheid en het milieu verdienen bescherming boven de economische belangen van agrariërs.”