Fungiciden

"Wir laufen Gefahr, den 1962 von Rachel Carson vorhergesagten 'stummen Frühling' tatsächlich zu erleben", warnt NABU-Präsident Olaf Tschimpke

Mit einer neuen Studie hat der NABU auf die alarmierende Situation bei Deutschlands Feldvögeln aufmerksam gemacht. "Den Vogelarten der Agrarlandschaften geht es so schlecht wie nie zuvor, einige sind mittlerweile in Deutschland unmittelbar vom Aussterben bedroht", sagte NABU-Präsident Olaf Tschimpke. Umfangreiche Auswertungen des NABU zur aktuellen Bestandssituation und den Rückgangsursachen zeigen, dass ehemalige "Allerweltsarten" wie Kiebitz (Vanellus vanellus), Rebhuhn (Perdix perdix) und Feldlerche (Alauda arvensis)bundesweit erschreckende Rückgänge aufweisen. So ist seit Anfang der 1990er Jahre die Zahl brütender Kiebitze in Deutschland auf etwa ein Viertel gesunken, während die Bestände des Rebhuhns bereits seit den 1970er Jahren auf ein Bruchteil des ursprünglichen Umfangs geschrumpft sind. Neueste Daten (Beilage) belegen, dass seit 2008 die Bestände von 26 der 30 Feldvogelarten abnehmen. Für Wachtel (Coturnix coturnix), Neuntöter (Lanius collurio) und Grauammer (Emberiza calandra, Syn. Miliaria calandra) bedeuten diese Rückgänge das Ende einer stabilen oder gar positiven Entwicklung. "Wer in unseren Landschaften unterwegs ist, erkennt den rasanten Wandel: Wo bis vor kurzem Wiesen und Weiden das Auge erfreuten und vielen Tier- und Pflanzenarten Lebensraum boten, stehen heute monotone Maisäcker. Wir laufen Gefahr, den 1962 von Rachel Carson vorhergesagten 'stummen Frühling' tatsächlich zu erleben", warnte Tschimpke.

Gefahr durch Pestizide für Frösche weitgehend unterschätzt

Aktuelle Untersuchung an sieben zugelassenen Mitteln zeigt bei Grasfröschen Sterblichkeitsraten von 20 bis 100 Prozent.
Der Kontakt mit Pflanzenschutzmitteln kann für Frösche tödlich sein - wie gefährlich die Gifte teilweise für die Amphibien sind, wurde bisher aber offenbar unterschätzt. Eine aktuelle deutsche Studie hat nun aufgedeckt, dass schon der Einsatz der empfohlenen Produktmenge bei Grasfröschen (Rana temporaria) zu Sterblichkeitsraten von 20 bis 100 Prozent führt. Die Gefahr besteht für alle sieben getesteten Mittel - ob Fungizid, Herbizid oder Insektizid. Zugelassen sind sie trotzdem, da das entsprechende Verfahren bislang mögliche Auswirkungen auf Amphibien (Lurche) nicht untersucht. "Es ist kaum fassbar, dass es bei Pestiziden, die das aktuell praktizierte Zulassungsverfahren für Pestizide durchlaufen haben, zu direkter Mortalität bei Amphibien kommt", sagt Carsten Brühl, Leiter der Studie des Instituts für Umweltwissenschaften an der Universität Koblenz-Landau. "Unsere Laborversuche zeigen eine derartige Wirkung auf an Land lebende Entwicklungsstadien der Tiere. Dieser in der Risikobewertung bislang nicht berücksichtigte Effekt sollte in den Schutzbemühungen von Frosch- und Krötenpopulationen Berücksichtigung finden."

"Pesticiden kunnen kikkers binnen het uur doden"

Nieuw onderzoek veronderstelt dat pesticiden en andere chemicaliën een significante rol spelen in de wereldwijde achteruitgang van amfibieën. Dat schrijft de Britse krant The Guardian. De wetenschappers achter de studie zeggen dat het zowel "verbazingwekkend" als "alarmerend" is dat veelvoorkomende pesticiden zo giftig kunnen zijn, en dat in dosissen die goedgekeurd zijn door overheden. De onderzoekers uiten ook kritiek op hoe de pesticiden getest worden. "Je zou niet denken dat producten, die geregistreerd zijn op de markt, zo'n giftig effect hebben", zegt Carsten Brühl van de Duitse universiteit Koblenz-Landau. "Het is het simpelste effect dat je je kan inbeelden: je spuit de pesticide op de amfibie en die sterft. Dat moet zich vertalen in een dramatisch effect op gehele populaties."

Nieuwe zuiveringstechnieken verwijderen 80 tot 100% van de gewasbeschermingsmiddelen uit lozingswater glastuinbouw

Uit onderzoek geïnitieerd door het Platform Duurzame Glastuinbouw zijn drie waterzuiveringstechnieken naar voren gekomen die 80 tot 100% van de gewasbeschermingsmiddelen uit lozingswater van de glastuinbouw kunnen verwijderen. Deze technieken kunnen daarmee een bijdrage leveren aan het verder verbeteren van de oppervlaktewaterkwaliteit in tuinbouwgebieden en het beschikbaar houden van gewasbeschermingsmiddelen voor de glastuinbouw. Het gaat om de volgende vier technieken: ozon met en zonder actiefkoolfilter, waterstofperoxide + lagedruk-UV, waterstofperoxide + middendruk-UV en elektrochemische flocculatie. De technieken zijn op semi-praktijkschaal getest met Standaard Water; dit is een gestandaardiseerd glastuinbouw lozingswater met daarin gangbare hoeveelheden meststoffen, vervuilingen en 12 gewasbeschermingsmiddelen. Ook is een vergelijk met praktijkwater van een rozenbedrijf gemaakt. Met ozon (zonder koolfilter) en met waterstofperoxide + UV (lagedruk en middendruk) wordt een gemiddeld zuiveringsrendement van 80% bereikt. Voor individuele stoffen lag de afbraak soms hoger en soms lager. Als ozon in combinatie met een actiefkoolfilter wordt toegepast, kan bij kortstondige belasting een zuiveringsgraad van 100% worden bereikt.

New research suggests pesticides are playing a significant and previously unknown role in the global decline of amphibians

Widely used pesticides can kill frogs within an hour, new research has revealed, suggesting the chemicals are playing a significant and previously unknown role in the catastrophic global decline of amphibians. The scientists behind the study said it was both "astonishing" and "alarming" that common pesticides could be so toxic at the doses approved by regulatory authorities, adding to growing criticism of how pesticides are tested. "You would not think products registered on the market would have such a toxic effect," said Carsten Brühl, at the University of Koblenz-Landau in Germany. "It is the simplest effect you can think of: you spray the amphibian with the pesticide and it is dead. That should translate into a dramatic effect on populations." Trenton Garner, an ecologist at the Zoological Society of London, said: "This is a valuable addition to the substantial body of literature detailing how existing standards for the use of agricultural pesticides, herbicides and fertilisers are inadequate for the protection of biodiversity."

LTO wil milieuverontreinigende lelieteelt mogelijk maken in de gemeente Ommen

De teelt van leliebollen moet blijvend worden geweerd uit kwetsbare gebieden in de gemeente Ommen. Dat vindt de regionale natuur- en milieuvereniging De Vechtstreek. De vereniging reageert daarmee op het verzoek van landbouworganisatie LTO aan de gemeente Ommen om het bestemmingsplan buitengebied aan te passen, zodat lelieteelt mogelijk wordt gemaakt. "Het huidige bestemmingsplan buitengebied is voorbeeldstellend voor de hele regio. Ik vind het vreemd dat geprobeerd wordt dat open te breken", zegt Hein Kuijper, voorzitter van De Vechtstreek. Ommen is in de regio een uitzondering doordat lelieteelt niet overal wordt toegestaan. In het bestemmingsplan, dat vorig jaar werd vastgesteld, is sierteelt niet mogelijk op de bestemmingen Agrarisch gebied landschappelijke openheid, Natuurgebied & recreatie en Rivierovers. Lelieteelt wordt gerekend tot sierteelt. Volgens de lokale LTO-voorzitter Albert Dankelman ten onrechte. De teelt is vergelijkbaar met akkerbouw, vindt hij. De natuurbeweging is een andere mening toegedaan, omdat bij leliebollenteelt veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. "Dat is in de eerste plaats slecht voor de volksgezondheid, maar ook voor natuur en milieu", oordeelt Kuijper.

Fruit en groenten bevatten resten van pesticiden

De groenten en fruit bevatten zelden meer resten van pesticiden dan wettelijk toegelaten, maar er zijn vaak wel sporen van meerdere producten. Dat blijkt uit cijfers van het Federaal Agentschap voor Voedselveiligheid (FAVV) die Eos magazine kon inkijken. Ongeveer 80 procent van het fruit en 60 procent van de groenten in de Belgische rekken bevat resten van pesticiden, stelt het voedselagentschap. Het FAVV voerde in 2011 1.800 routinecontroles uit op groente- en fruitstalen. Overschrijdingen van de wettelijke norm zijn zeldzaam: op 1,3 procent van het fruit en 2,7 procent van de groenten is de achtergebleven hoeveelheid pesticide te hoog. Overtredingen komen onder meer voor bij bepaalde tropische en rode vruchten, verse kruiden en chilipepers. Vaak bevatten producten meerdere sporen. Op meer dan 60 procent van de gecontroleerde appels, druiven, aalbessen en sla werden 3 of meer verschillende producten aangetroffen. Appels en peren bevatten gemiddeld 3,5 en in sommige gevallen 8 verschillende pesticidenresidu's. Op één aardbeienstaal werden 12 producten gevonden. Wat het effect is van al die stoffen samen, is nog onduidelijk, stelt het wetenschapsmagazine Eos.

Zorgwekkende oppervlaktewaterverontreiniging met bestrijdingsmiddelen in akkerbouw gebieden van de Wieringermeer en Wieringerwaard

Noord-Holland is een landbouwprovincie, met mooie groene landerijen en productieve akkers. Het vruchtbare akkerland levert veel op. Helaas heeft deze opbrengst een keerzijde. Om al deze agrarische productie te beschermen, wordt er veel gebruik gemaakt van gewasbeschermingsmiddelen. Met name in periodes van veel neerslag bestaat er de kans dat de stoffen van de erven wegspoelen en in het oppervlaktewater terecht komen. We noemen dit erfemissies. Om te kijken welke stoffen - en in welke hoeveelheden - in het water terechtkomen, doet het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in de periode 2011-2015 onderzoek naar gewasbeschermingsmiddelen in dit gebied. In 2011-2012 zijn er op vier locaties in met name de Wieringermeer en Wieringerwaard metingen verricht. Het betrof gebieden die gedomineerd worden door akkerbouw. In het oppervlaktewater in deze akkergebieden werden het afgelopen onderzoeksjaar maar liefst dertig verschillende stoffen aangetroffen. Gelukkig werden er nauwelijks normen overschreden. Daarnaast werden er ook vier verboden middelen aangetroffen: dinoterb, diuron, metalaxyl, dnoc. Het aantreffen van zoveel gewasbeschermingsmiddelen vanuit de akkerbouw in het oppervlaktewater is zorgwekkend.

Organic practices place the environment first

After giving you my thoughts last week on what benefits the organic approach has for the gardener, I am widening the lens this week to look at how the environment can reap the rewards of gardeners eschewing synthetic chemicals in favour of natural principles. First, an organic garden is a biodiverse, or wildlife-friendly, garden. To harbour any hope of achieving one you must place your foot on the first rung of the ladder, which means creating healthy soil – the building block. The goal is crumbly and airy soil which contains countless billions of microscopic organisms that break down organic matter, thus adding nutrients. The worms you can see play a vital part in developing the soil, but they depend on the microscopic bacteria you can't see.

Warning over DEFRA pesticide plan

Government ministers have failed to grasp the seriousness of challenges posed by the withdrawal of important pesticides. More research in alternative crop protection is needed to meet demand for food as pesticides are taken off the market due to European legislation, DEFRA has been told. The warning is contained in an open letter to farm minister David Heath from professor Toby Bruce, of the Association of Applied Biologists, and NFU president Peter Kendall (attached).