Insecticides

Henk Bleker (Niederländischer Staatssekretär für Landwirtschaft) hat es nicht einfach. In der vergangenen Woche, während einer hitzigen parlamentarischen Debatte über die Gründe für das weltweite massenhafte Bienensterben, dachte er, dass er eine endgültige Zusicherung gegeben hatte, dass es keinen Grund zur Beunruhigung gäbe bezüglich der Pestizid Problematik. Wissenschaftler, Umweltschützer, Politiker und Imker gehen sich gegenseitig an den Hals über die Frage, ob systemische Pestizide, so genannte Neonicotinoide, die Ursache für die Verluste von Bienenvölkern darstellen. Die Tatsache, dass in Europa und Nordamerika Millionen von Bienenvölkern starben, beunruhigt den niederländischen Landwirtschaftssekretär. Denn ohne Bienen gibt es keine Bestäubung für Karotten, Tomaten und Blumenkohl. Bleker beauftragte ein Team von Wissenschaftlern, dieses Problem zu untersuchen. Letzten Mittwoch konnte er das Parlament beruhigen: Seine wissenschaftlichen Berater führten eine Literaturrecherche durch und fanden: „dass es keinen Beweis für eine Verbindung zwischen dem Bienensterben und Neonicotinoiden gäbe.“ Somit gab es keinen Grund, den Einsatz dieser Pestizide zu stoppen. Bleker war glücklich, die Landwirte waren glücklich, und die Hersteller der Pestizide waren glücklich. Aber die Tinte seines Berichts war kaum getrocknet, als das führende Wissenschaftsmagazin „Science“ zwei neue Studien veröffentlichte, die bestätigen, dass Neonicotinoide in der Tat ernste Schäden bei Bienen hervorrufen. In der französischen Studie wurden Honigbienen mit Chip-Sendern ausgestattet und anschließend realistischen Feld-Dosen des von der Firma Syngenta entwickelten Pestizids „Cruiser“ (mit dem Wirkstoff Thiametoxam) ausgesetzt. Die Bienen, die das Neurotoxin aufnahmen, hatten größere Schwierigkeiten ihren Stock wieder zu finden und gingen auf dem Weg eher verloren (als die Bienen der unbehandelten Kontrollgruppe).
In der anderen Studie der Stirling University in Schottland wurden Hummeln sehr niedrigen Konzentrationen des Neonicotinoids Imidacloprid der Firma Bayer ausgesetzt. Die exponierten Kolonien erlitten einen 85%igen Rückgang in der Anzahl ihrer produzierten Königinnen. Dieser Verlust neuer Königinnen würde im folgenden Jahr entsprechend zu 85% weniger neuer Hummelkolonien führen.
Kamen die Offenbarungen von „Science“ aus heiterem Himmel, oder hätten Blekers Pestizid-Berater besser informiert sein müssen? Wer sind denn diese Experten, auf die sich der (niederländische) Staat offensichtlich verlässt?

Als wetenschapper droom je er van eenmaal in je werkzame leven een grote ontdekking te doen. Die droom is in 2009 uitgekomen maar veranderd in een nachtmerrie. Ik ontdekte als voormalig kankeronderzoeker grote overeenkomsten tussen kankerverwekkende stoffen en bestrijdingsmiddelen (neonicotinoide insecticiden). Dat betekende dat er voor deze stoffen geen veilige dosis is. Dit heeft grote gevolgen voor mens, natuur en milieu.

Een wereld zonder insecten zou totaal onleefbaar zijn. Zij zorgen ervoor dat ons ecosysteem goed functioneert. Denken we maar aan de bijen die fruitbomen en groenten bevruchten. Of lieveheersbeestjes die plaaginsecten, zoals bladluizen, onder controle houden. Of de bodemdiertjes die helpen bij het afbreken van organisch materiaal. We hebben bloemen in onze tuin voor ons eigen plezier, maar met hun geuren en kleuren lokken ze insecten. Maak een ruime keuze van planten, een mengeling van bloemen, groenten, bomen en struiken. Hierdoor nodig je een grote verscheidenheid aan insecten uit, die komen en gaan van de vroege lente tot de late herfst. Keuken en tuinafval kan je gemakkelijk composteren. Een composthoop is een ideaal biotoop voor insecten en bodemdiertjes. Gebruik geen pesticiden. Pesticiden doden niet alleen de vervelende “doel”insecten (vb. bladluizen), ze doden ook hun natuurlijke vijanden (bijvoorbeeld lieveheersbeestjes). Zweefvliegen, wespen, lieveheersbeestjes, gaasvliegen, kevers en duizendpoten, maar ook egels en vogels zijn natuurlijke bestrijders en daarom de beste vrienden van iedere tuinier.

Onderzoekers van de Amerikaanse Harvard-universiteit zeggen overtuigend bewijs te hebben dat er een relatie is tussen minimale hoeveelheden van het landbouwgif imidacloprid en de sterfte van bijenvolken. ,,Ons experiment gaat om hoeveelheden gif ónder wat normaal is in gewassen of waar bijen normaal fourageren’’, zegt Harvard-milieubioloog prof. Alex Lu. In het onderzoek van Lu en collega’s in de staat Massachussetts blijkt dat er maar minieme hoeveelheden imidacloprid nodig zijn om op wat langere termijn effecten te krijgen. De Zutphense toxicoloog Henk Tennekes, die in 2010 al publiceerde dat er net als bij kankerverwekkende stoffen geen veilige doses zijn voor neonicotinoïden als imidacloprid, is blij met het onderzoek van Lu en de zijnen.

Ni el cambio climático, ni los parásitos, ni el frío extremo ni los abejarucos: detrás de la desaparición de las abejas está un tipo de pesticida muy común en las explotaciones agrarias, de la familia de los neonicotinoides, según dos estudios publicados ayer por la prestigiosa revista 'Science'. Científicos británicos y franceses han experimentado con dos plaguicidas diferentes, imidacloprid y tiametoxam, y en ambos casos obtuvieron el mismo resultado: las abejas se desorientaron y no pudieron regresar a la colmena, lo que causó la disminución de las poblaciones de obreras y la consiguiente muerte de las reinas. Estos estudios arrojan un poco de luz en el misterio en torno al síndrome de colapso de las colmenas (CCD, según sus siglas en inglés), que está provocando la desaparición de millones de insectos en todo el mundo y que, de continuar, podría poner en peligro el ciclo de la polinización. La investigación dirigida por Penélope Whitehorn, de la Universidad de Stirling (Reino Unido), consistió en la exposición de colonias de abejas jóvenes a bajos niveles de imidacloprid, cuyo uso está ampliamente extendido en la agricultura intensiva desde la década de los 90 del siglo pasado.
Los investigadores comprobaron que las colonias expuestas al pesticida no aumentaron tanto de peso como las colmenas con abejas no contaminadas: entre un 8% y un 12% menos, y además con un 85% de reinas menos.

El experimento de los científicos franceses fue aún más elaborado: implantaron microchips en el tórax de 650 abejas, lo que sirvió para descubrir que el contacto con el thiamethoxam se traducía en una «disminución significativa» de la tasa de regreso a la colmena. Junto con la mortalidad natural de los insectos, la ingesta de este plaguicida hace que aumente el porcentaje diario de pérdidas entre un 25% y un 50%, lo que triplica la tasa normal, que ronda el 15 %, según las conclusiones del Instituto Nacional de la Investigación Agronómica y la Asociación de Coordinación Técnica Agrícola.

Imidacloprid, eines der gängigsten Insektizide aus der Gruppe der Neonicotinoide, ist mit hoher Wahrscheinlichkeit der Hauptgrund für den seit 2006 weltweit zu beobachtenden Rückgang der Bienenvölker. Das hat ein Team von Biologen um Professor Alex Lu an der Harvard School of Public Health (HSPH) herausgefunden, wie das Portal “sciencedaily.com” berichtet. In ihrer neuesten Studie, die in der Juniausgabe des Fachjournals “Bulletin of Insectology” erschienen ist (Beilage), fanden sie nach eigenen Angaben überzeugende Beweise für einen Zusammenhang zwischen dem Kontaktgift und dem Phänomen des Völkersterbens unter Bienen, auch bekannt als “Colony Collapse Disorder” (CCD).