Insecticides

De vaste commissie voor Economische Zaken heeft op 16 mei 2013 overleg gevoerd met staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken over:

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 22 april 2013, met een reactie op het verzoek van het lid Ouwehand met betrekking tot neonicotinoïden (27858-145);

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 23 april 2013, met een afschrift van het antwoord aan de stichting Foodwatch met betrekking tot de Nederlandse opschorting van toelating van neonicotinoïden volgend op uitstel van besluitvorming door de EU-landbouwministers (2013Z08349);

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 9 april 2013, met de aanbieding van een open brief van de non-gouvernementele organisatie PAN Europe "Handhaving Moratorium Neonicotinen ook voor de gezondheid van de mens van groot belang" (26991-346);

- de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken d.d. 14 mei 2013: Verzamelbrief bijen en neonicotinoïden (21501-32-707).

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is voornemens de besluitvorming van een aantal middelen op basis van imidacloprid te heroverwegen in verband met nieuwe gegevens over het risico voor waterorganismen. In de voorbereiding op de heroverweging heeft het Ctgb besloten de norm voor waterorganismen aan te scherpen op basis van de publicatie van Roessink et al (2013) over de effecten van imidacloprid op aquatische insecten. Dit gebeurt in samenwerking met het RIVM en WUR-Alterra. Deze norm zal in de relevante Europese gremia worden ingebracht. Het Ctgb heroverweegt op basis van de nieuwe gegevens alle 11 imidacloprid toepassingen waarvan een risico op het aquatische ecosysteem kan worden verwacht. Hiervan zijn er 7 onderwerp van een intrekkingsverzoek van PAN Europe. Het Ctgb rondt voor de zomer de heroverweging af van de eerdere besluitvorming van de 11 middelen op basis van imidacloprid. De onderbouwing van de besluitvorming wordt voorgelegd aan de toelatingshouders voor hoor en wederhoor. Na het voorgenomen besluit zal een zienswijze procedure worden gestart voor deze middelen. De definitieve besluitvorming door het Ctgb zal daarna plaatsvinden. In een reactie schrijft de toxicoloog Henk Tennekes dat het onverteerbaar is dat het Ctgb zijn baanbrekende werk jarenlang heeft geignoreerd. Tennekes toonde in 2009 al aan dat de chronische toxiciteit van imidacloprid voor ongewervelde dieren schromelijk was onderschat.

June Stoyer and special guest co-host Tom Theobald are joined by Dr Henk Tennekes (bibliography attached) to discuss his latest research, titled, "The molecular basis of simple relationships between exposure concentration and toxic effects with time." Listen to the broadcast:
http://www.youtube.com/watch?v=wx5Oh-Vvrwo&feature=youtu.be
The following map-animations produced by Tom Theobald of Boulder County Beekeepers in Colorado, USA reveal how the use of two neurotoxic chemicals has spread across the American landscape since the 1990s (source maps were provided by the United States Geological Service):
imidacloprid http://www.bouldercountybeekeepers.org/animation.html
clothianidin http://www.bouldercountybeekeepers.org/animation2.html

These maps dramatically reveal how the use of these two neurotoxic chemicals has spread across the American landscape since 1999

The US Environmental Protection Agency (EPA) is seeking input for guidelines it is developing for the assessment of cumulative risk, as defined in its 2003 publication, Framework for Cumulative Risk Assessment. The agency is requesting information and citations on approaches and methods for the planning, analysis, assessment and characterisation of cumulative risks to human populations and the environment. The guidelines will assist agency programmes and regions in the assessment of risk and in decision making, including the planning and development of regulations and permits,” the EPA says.

Het bedrijf voorkomt daarmee vervolging door de Amerikaanse overheid. Tot januari 2006 had Walmart geen afvalbeleid en werd winkelpersoneel niets geleerd over het verwerken van gevaarlijk afval, zoals pesticiden die door klanten werden teruggebracht. Vaak belandde dit afval bij het gemeentelijk afval, werden vloeistoffen in de afvoer gegoten of werd gevaarlijk afval naar verwerkingscentra getransporteerd zonder veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. Openbaar aanklager Tammy Dickinson van Missouri vervolgde de groep, samen met een aantal steden (onder meer Los Angeles en San Francisco), de federale staat en het milieuagentschap EPA. Walmart is de grootste particuliere werkgever in de wereld, met naar schatting twee miljoen werknemers. In de VS heeft de keten meer dan 4.000 zaken.

Nefyto betreurt het besluit van de Europese Commissie van 24 mei om diverse toepassingen van de neonicotinoïden clothianidin, thiamethoxam en imidacloprid tijdelijk te verbieden. Gewasbeschermingsmiddelenbedrijven betwijfelen of het nog wel verstandig is te blijven investeren in onderzoek en innovatie. Nefyto vindt dat de industrie te maken heeft met onvoorspelbare kaders. Het besluit is namelijk gebaseerd op conclusies van het Europese agentschap EFSA na toepassing van een concept-beoordelingsmethodiek op bestaande dossiers van neonicotinoïden, zo staat in het persbericht. ‘De proeven die nodig zijn voor deze methodiek bevinden zich veelal nog in de ontwerpfase, omdat de methodiek nieuw is en nog niet is vastgesteld. Ook is in geen enkele veldproef aangetoond dat genoemde middelen in praktijkrelevante doseringen een effect hebben op de verhoogde wintersterfte van honingbijen.’ Het leidt inmiddels tot discussie bij de gewasbeschermingsmiddelenbedrijven of het nog wel verstandig is te blijven investeren in onderzoek en innovatie. Naar het oordeel van de toxicoloog Henk Tennekes heeft Nefyto een punt als zij beweert dat de industrie te maken heeft met onvoorspelbare kaders. Er is in de product ontwikkeling inderdaad een dringende behoefte aan nieuwe protocollen voor de risico-analyse, gebaseerd op dosis : tijd tot effect (TTE) relaties. Deze analyses kunnen een gefundeerde en praktijk-georiënteerde uitspraak doen over de te verwachten risico's van pesticiden. Als de financiële middelen beschikbaar worden gesteld kunnen dergelijke protocollen relatief snel worden uitgewerkt door onafhankelijk wetenschappers, aldus Tennekes.

Inspecteurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en waterschappen in Noord-Brabant en Zeeland controleren vanuit de lucht of agrariërs zich houden aan de regels voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Tijdens de eerste 3 ‘milieuvluchten’ van dit jaar zijn 4 boetes uitgedeeld; 2 voor het doodspuiten van slootkanten en 2 voor het werken zonder licentie. Voor het verwaaien van spuitvloeistof werd een waarschuwing gegeven. De NVWA en waterschappen zien ook dit voorjaar scherp toe op de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen omdat onjuist gebruik zeer schadelijk is voor het milieu.

EFSA has concluded in a report (attached) requested by the European Commission. Fipronil is a broad-use insecticide that belongs to the phenylpyrazole chemical family. It is used to control various soil insects during their larval growth stage and acts through contact and ingestion. EFSA was asked to perform a risk assessment of fipronil, paying particular regard to the acute and chronic effects on colony survival and development and the effects of sublethal doses on bee mortality and behaviour. EFSA’s pesticide risk assessment experts examined the potential risk to bees from the active substance through a number of exposure routes. They concluded the following:1. Risk from dust drift: A high acute risk was identified for maize. For other field crops, including sunflower, full risk assessments could not be completed so the level of risk from exposure to dust originating from seed drilling could not be established. 2. Nectar and pollen: The available studies – field and semi-field – had weaknesses and thus were insufficient to establish the level of risk to honey bees from the use of fipronil as a treatment for sunflower and maize seed. However, there was deemed to be a low risk to honey bees from the authorised use of fipronil on vegetables, as these cannot be foraged for pollen and nectar. 3. Several gaps were identified in the available data related to other potential routes of exposure.

Die Varroamilbe, Mitte der 70er Jahre von Bienenzüchtern, zusammen mit asiatischen Bienenarten nach Europa eingeführt, ist den Imkern seit dieser Zeit bekannt und es war durch verhältnismässig einfache Methoden möglich, die Varroapopulation so weit einzugrenzen, dass Schäden an Bienenvölkern die Ausnahme bildeten. Bis zur Einführung der Neonikotinoide, insbesondere der Anwendung des Clothianidins. Clothianidin, als Insektizid in der Maisbeize eingesetzt, um den maisschädigenden Drahtwurm zu bekämpfen. Ein Maisschädling, in besonders hoher Dichte in umgebrochenem Grünland anzutreffen. Grünlandumbruch, überwiegend benötigt als Anbaufläche zur Erzeugung von Biomasse, verwendet als Versorgungssubstrat der Biogasanlagen. Clothianidin ist ein systemisch wirkendes Insektizid und wasserlöslich. Systemisch bedeutet, der Wirkstoff verteilt sich, nach Aufnahme über Wurzelsystem oder Pflanzenoberfläche, in der gesamten Pflanze. Vom Hersteller des Wirkstoffes beabsichtigt, um die gesamte Pflanze vor Schädlingen zu schützen. Gleichfalls besitzt der Wirkstoff als Folge seiner hohen Wasserlöslichkeit, die Eigenschaft, sich im Ackerboden zu verteilen, je nach Wassergehalt des Bodens. Eine Eigenschaft, die es nicht erlaubt, den Wirkstoff alleinig der Zielpflanze zuzuweisen. Der Neonikotinoidwirkstoff ist im gesamten Ackerboden präsent. Gleiches gilt für alle Neonikotinoidarten wie Imidacloprid, Thiacloprid, Clothianidin und Thiamethoxam. Eine Freisetzung an das Umfeld, durch Staubbindung der Wirkstoffe, ist über weite Entfernungen gegeben.