In Nederland komen muurhagedissen vrijwel alleen nog voor op de stadswallen van Maastricht, met name in het gebied dat de Linie van Du Moulin wordt genoemd. Vanaf de jaren tachtig herstelde de Maastrichtse populatie zich weer dankzij aangepaste restauratie en beheersmaatregelen. Nadat het jarenlang erg goed ging met de streng beschermde muurhagedis (Podarcis muralis) in Maastricht, nemen de aantallen sinds 2008 ineens behoorlijk af. De muurhagedis is het meest zeldzame reptiel van Nederland en de populatie in Zuid Limburg is de enige natuurlijke populatie van ons land. Het is zelfs de meest noordelijke natuurlijke populatie ter wereld. In alle leefgebieden in Maastricht is een behoorlijke afname geconstateerd. De muurhagedis leeft van allerlei insecten en andere geleedpotigen die rond de schuilplaats worden gevangen. Vooral sprinkhanen, vliegen en insectenlarven, maar ook wel spinnen, kevers, vlinders en regenwormen worden gegeten.

Volgens de Franse Algemene Commissie voor Duurzame Ontwikkeling is de pesticidenverontreiniging van Franse waterwegen "bijna universeel." In 35% van de gevallen, wordt het water zelfs beschouwd als "ongeschikt voor menselijke consumptie." De meest getroffen gebieden zijn Noord-Frankrijk, het Bekken van Parijs, het Zuidwesten, stroomopwaarts van de Rhône, en Martinique. "Slechts 7% van de innamepunten waren in orde. Ze bevinden zich vooral in gebieden met een lage agrarische en niet-intensieve landbouw in het zuidoosten van Frankrijk en de Auvergne, schreef de commissaris.

Het magazine 'Scientific American' vroeg onlangs welke dokters meer inspanningen zouden doen om zwangere vrouwen te waarschuwen voor bepaalde chemicaliën. Het overzicht leert dat slechts 19 procent van de dokters wijzen op het gevaar van pesticiden voor zwangere vrouwen, 8 procent over BPA (een hormonenverstoorder in sommige plastics) en slechts 5 procent over phthalaten (te vinden in cosmetica en shampoos). Bruce Blumberg, een ontwikkelingsbioloog aan de Universiteit van Californië in Irvine, raadt de mensen sterk aan om biologisch voedsel te kopen om de risico's op hormonale verstoring te voorkomen. Dat geldt vooral voor zwangere vrouwen en kinderen. "Vermijd plastics om voedsel of water in op te bergen, voegt hij er aan toe.

Al vanaf de start van het herpetologisch onderzoek in het Meinweggebied was duidelijk dat het Gagelveld voor de Adder (Vipera berus) van bijzondere betekenis was. Inventarisaties in 1977 toonden aan dat het Gagelveld in die tijd een uitstekend adderbiotoop vormde. In totaal werden 144 verschillende dieren gemerkt, waarvan 31 adulte mannetjes en 33 adulte vrouwtjes. Met name in voor- en najaar als de dieren zich concentreren rond de overwinteringsplekken moet het Gagelveld een adderdichtheid hebben gekend van ongeveer acht volwassen dieren per hectare. In de daarop volgende jaren is de adderstand in het Gagelveld onrustbarend afgenomen, zelfs zodanig dat thans moet worden gevreesd dat er geen dieren meer voorkomen.

Binnen het beheergebied van het Hoogheemraadschap Rijnland is ca. 48.000 ha in agrarisch gebruik. Dit is 43% van het totale oppervlak van Rijnland. De teelten die voorkomen zijn akkerbouw (aardappelen, bieten, granen, maïs, en overige landbouwgewassen), bollenteelt, boomteelt, glastuinbouw en grasland (veehouderij). De gewasbeschermingsmiddelen die op de prioritaire stoffenlijst staan, hebben een norm voor de jaargemiddelde concentratie (JGM) en een maximaal aanvaardbare concentratie (MAC).Het insecticide imidacloprid werd in 2011 op alle meetlocaties aangetroffen. Zowel jaargemiddelde als MAC waarden werden in 2011 op vijf locaties overschreden. (JGM norm is 0,007 μg/l en MAC norm is 0,2 μg/l). De normoverschrijdingen werden aangetroffen in glastuinbouwgebieden, in de boomteelt en in akkerbouwgebieden. Bijgevoegd kaartje geeft de locaties aan waar imidacloprid in de laatste drie jaar in normoverschrijdende concentraties werd aangetroffen. Hieruit blijkt dat ook de bollenteelt in de afgelopen drie jaar normoverschrijdingen veroorzaakte.

Ik wil u nu, evenals in voorgaande jaren, informeren over de mate van bijensterfte in de winter 2012-2013. In totaal hebben 1630 imkers gegevens ingezonden. Imkers die wel een formulier instuurden, maar in oktober 2012 geen volken hadden, het aantal volken niet opgaven of anoniem invulden zijn niet meegerekend. Bij de sterftepercentages geven wij tussen haakjes nog 2 percentages. Deze vormen het betrouwbaarheidsinterval (BI). De landelijke bijensterfte bevindt zich met 95% zekerheid tussen deze 2 percentages in. In totaal was na de afgelopen winter 13,71 % (12,84 – 14,62) van de ingewinterde volken dood. Verder werd 10,02 % (9,43 – 10,65) van de ingewinterde volken als zwak in het voorjaar aangeduid.

De harlekijnsorchis (Anacamptis morio), de welriekende nachtorchis (Platanthera bifolia), de gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata), de blauwe knoop (Succisa pratensis, synoniem: Scabiosa succisa), het moerasviooltje (Viola palustris), de melkeppe (Peucedanum palustre), de vleugeltjesbloem (Polygala vulgaris), de kievitsbloem (Fritillaria meleagris), de klokjesgentiaan (Gentiana pneumonanthe), het zomerklokje (Leucojum aestivum), de grote ratelaar (Rhinanthus angustifolius), en de spaanse ruiter (Cirsium dissectum). De oranjetip (Anthocharis cardamines), het bont zandoogje (Pararge aegeria), de grote parelmoervlinder (Argynnis aglaja) en de prachtige Koninginnepage (Papilio machaon). De Roerdomp (Botaurus stellaris), Woudaap (Ixobrychus minutus), Dodaars (Tachybaptus ruficollis), Grote Karekiet (Acrocephalus arundinaceus), Watersnip (Gallinago gallinago), Zomertaling (Anas querquedula), Graspieper (Anthus pratensis), Veldleeuwerik (Alauda arvensis), Kuifleeuwerik (Galerida cristata), Geelgors (Emberiza citrinella), Grauwe Gors (Miliaria calandra, Synoniem: Emberiza calandra), Kemphaan (Philomachus pugnax), Gekraagde Roodstaart (Phoenicurus phoenicurus) en de Roodborsttapuit (Saxicola rubicola) en het Paapje (Saxicola rubetra).

Uit een recent verschenen onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de (land)natuur in Zuid-Holland tussen 2010 en 2011 verder gedaald is. Hoewel het onderzoek laat zien dat de kwaliteit van de (land)natuur in Zuid-Holland in zijn algemeenheid gedaald is, verschilt dit beeld voor de verschillende soorten natuur. Zo stijgt de natuurkwaliteit in de bossen, maar laat de natuur in het agrarisch gebied juist een zeer sterke achteruitgang zien. Dat laatste is slecht nieuws voor de Weidevogels. Zonder ingrijpen betekent dit dat Zuid-Hollandse weilanden met Grutto’s binnen afzienbare tijd voorgoed tot het verleden behoren. In het onderzoek is ook gekeken naar de ontwikkeling van kwetsbare soorten, de soorten die op de zogenaamde Rode Lijst staan. De aantallen van deze soorten gaan al sinds 1990 achteruit. De aantallen van de meest bedreigde soorten laten in iets meer dan 20 jaar tijd een daling zien van ruim 60%. Een groot aantal soorten zijn als broedvogel (vrijwel) verdwenen in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden.

Het gaat niet goed met de natuur in het Zuid-Hollandse boerenland. Vooral de weidevogels hebben het zwaar. In de afgelopen tien jaar is meer dan de helft van de weidevogels verdwenen. In de provincie Zuid-Holland gaat de achteruitgang harder dan elders in Nederland. Als we nu niets doen, zijn er over tien jaar geen weidevogels meer te bewonderen. De Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland roept de provincie dringend op om tot een nieuwe aanpak van het weidevogelbeheer te komen om de Zuid-Hollandse weidevogelpopulatie te behouden en te herstellen.

Dat bleek zaterdag 22 juni tijdens de presentatie van de 'State of the World's Birds' op het wereldcongres van BirdLife International in Ottawa Canada. De betekenis van deze schokkende cijfers reikt overigens verder dan vogels. Het rapport laat ook zien dat vogels indicatoren zijn voor de toestand van de natuur als geheel. De 'State of the World's Birds' vormt voor BirdLife en de 121 nationale partners - waaronder Vogelbescherming - de wetenschappelijke basis voor de strategie. Het rapport maakt duidelijk dat een van de belangrijkste redenen van de achteruitgang van veel vogelsoorten en natuur de intensivering en uitbreiding van landbouw is. In Europa zijn vogels van het boerenland met ongeveer 50% achteruit gegaan, in Nederland maar liefst met 70%. Een prioriteit van de Europese BirdLife partners is dan ook het werk aan natuurvriendelijker landbouw.