Algemeen

Tweederde van alle soorten nachtvlinders is in de periode vanaf 1980 achteruit gegaan

Nederland telt ruim 2.100 soorten vlinders. Dagvlinders maken met 54 inheemse soorten daarvan maar een klein deel uit, al zijn ze door hun grootte, uiterlijk en activiteit wel de opvallendste groep. Dat het met de meeste dagvlinders niet goed gaat, is uitvoerig gedocumenteerd. Over het lot van de overige soorten, de nachtvlinders, ontbraken tot dusver harde cijfers. Die zijn er nu wel voor de 766 soorten grote nachtvlinders. Vooral dankzij de hulp van veel waarnemers die hun gegevens ter beschikking hebben gesteld kon een grote database worden opgebouwd, waarmee medewerkers van de Werkgroep Vlinderfaunistiek en van De Vlinderstichting de noodzakelijke berekeningen konden uitvoeren. Het blijkt dat tweederde van alle soorten in de periode vanaf 1980 achteruit is gegaan. Als er een Rode Lijst van nachtvlinders zou worden opgesteld, zou maar liefst de helft van alle soorten daarop terecht komen. Ook als er niet naar individuele soorten wordt gekeken, maar naar de fauna van grote nachtvlinders als geheel, blijkt een dramatische verslechtering. Het totaal aantal exemplaren dat een getrainde waarnemer telt is sinds 1980 met een derde afgenomen. De achteruitgang is niet alleen voor de vlinderfauna een dramatische ontwikkeling. Voor veel dieren - denk aan vogels en vleermuizen - zijn vlinders en hun rupsen het belangrijkste voedsel, zeker in de voortplantingstijd.

Bijna 400 miljoen minder akkervogels in Europa dan 30 jaar geleden - wanneer komt Sharon Dijksma tot bezinning?

De vogelpopulaties in Europa zijn er de voorbije dertig jaar fors op achteruit gegaan. In de voorbij dertig jaar is het Europese vogelbestand met 421 miljoen exemplaren achteruit gegaan. Ongeveer negentig procent daarvan behoort tot algemene en wijdverspreide soorten die vaak in landbouwlandschappen voorkomen, zoals huismussen, leeuweriken, patrijzen en spreeuwen. Dat melden wetenschappers van de Universiteit of Exeter (VK) en de Britse Royal Society for the Protection of Birds (RSPB) in het vakblad Ecology Letters. De onderzoekers zien een verband tussen de achteruitgang van het vogelbestand en moderne landbouw, versnippering van natuur en milieuvervuiling. Tegen dat licht gezien is volgens de toxicoloog Henk Tennekes de weigering van staatssecretaris Sharon Dijksma het insecticide imidacloprid uit voorzorg te verbieden absoluut onbegrijpelijk.

Voordracht van Henk Tennekes in Hardenberg voor omwonenden van de bollenteelt

De Werkgroep Bollenteelt Hardenberg organiseerde op zaterdag 25 oktober 2014 een informatiedag voor inwoners van Oost-Nederland die zich betrokken voelen bij de gevaren voor mens en milieu van de huidige bollenteelt. De toxicoloog Henk Tennekes gaf in zijn voordracht voorbeelden van bestrijdingsmiddelen die de leefomgeving van de bollenteelt belasten (monam, metribuzin, carbendazim, metolachloor en imidacloprid) en ging in op de bedreigingen van de gezondheid van mens en milieu door de verontreiniging van de leefomgeving met bestrijdingsmiddelen. Hij riep op tot een radicale ommekeer in de landbouw en een veel strenger toelatingsbeleid voor bestrijdingsmiddelen.De Werkgroep Bollenteelt Hardenberg, die circa 80 bezorgde inwoners van de gemeente Hardenberg vertegenwoordigt, heeft in een brief van 27 augustus 2015 staatssecretaris Wilma J. Mansveld van Infrastructuur en Milieu dringend verzocht, om alle insecticiden waarin neonicotinoïden zitten door het Ctgb per direct van de markt te laten halen en per direct het gebruik hiervan als bestrijdingsmiddel in de landbouw te verbieden.

Geen verbod op ecocide - Sharon Dijksma vergeet weer eens dat de normoverschrijdingen van imidacloprid in het oppervlaktewater op zich al ontoelaatbaar zijn

Er komt nog geen verbod op het gewasbeschermingsmiddel imidacloprid. Dat heeft verantwoordelijk staatssecretaris Sharon Dijksma (Economische Zaken) maandag aan de Tweede Kamer laten weten. Eerder dit jaar meldden Nederlandse onderzoekers in het vakblad Nature dat het gif ook voor veel vogels fataal kan zijn. Zodra er een oorzakelijk verband kan worden aangetoond tussen het middel en de vogelsterfte, zal ze het gif verbieden. Volgens het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden en de Europese voedselveiligheidsautoriteit wijst de publicatie in Nature wel op een samenhang, maar is niet bewezen dat de vogels sterven als gevolg van het gif. Zolang dat causaal verband niet bewezen is, bestaat er geen rechtsgrond om middelen op basis van imidacloprid te verbieden, aldus Dijksma.

Biodiversiteit in vrije val

De internationale inspanningen om de achteruitgang van de biodiversiteit tegen 2020 aan banden te leggen hebben gefaald. Dat stelt het tussentijdse VN-rapport over de huidige stand van zaken van de biodiversiteit. Op de VN-conferentie over biodiversiteit (COP12) die vandaag in Zuid-Korea start, zijn 200 landen samen om het verlies aan natuur en soorten te bespreken. De doelen die de leden in 2010 hebben vastgelegd om dat verlies aan banden te leggen, omvatten onder meer inspanningen om de vernietiging van de natuurlijke habitat van soorten tegen te gaan, vervuiling te verminderen en overbevissing te stoppen tegen 2020. Twintig doelstellingen werden daarvoor onderverdeeld in 56 elementen en slechts vijf daarvan zitten vandaag op schema. Volgens de experts in natuurbehoud wijst dat op een absoluut gebrek aan vooruitgang terwijl we al halfweg de termijn zijn om die doelen te bereiken.

Tussen 1970 en 2010 zijn de zoogdier-, vogel-, amfibie-, reptiel- en vispopulaties wereldwijd met 52 procent gekrompen

Met name in arme landen is de biodiversiteit sterk afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Wereldnatuurfonds. Het Wereldnatuurfonds presenteert de onderzoeksresultaten in het ‘2014 Living Planet Report‘. Het rapport – dat elke twee jaar verschijnt – richt zich op drie gebieden: de populaties van meer dan tienduizend gewervelde soorten, de menselijke ecologische voetafdruk (consumptie van goederen, productie van broeikasgassen) en de bestaande biocapaciteit (de natuurlijke bronnen die we gebruiken om onder meer drinkwater en voedsel te produceren). “Er is heel veel data te vinden in dit rapport en dat kan overweldigend en complex lijken,” erkent Jon Hoekstra, werkzaam bij WWF. “Wat niet gecompliceerd is, zijn de duidelijke trends die we zien: 39 procent van de wilde dieren op het land is verdween, 39 procent van de wilde dieren in het water is verdwenen, 76 procent van de wilde dieren in zoet water is verdwenen en dat allemaal in de afgelopen veertig jaar.”

Meer dan de helft van de Amerikaanse vogelsoorten loopt kans tegen 2050 een met uitsterven bedreigde soort te worden

Vogels hebben het al zeer moeilijk om te overleven, onder meer door vervuiling, pesticiden en krimpende leefruimte. De klimaatverandering kan daarom voor heel wat soorten de genadeklap worden, stelt de studie van de National Audubon Society in zijn jaarrapport '314 Species on the Brink'. Tussen de 314 soorten in het rapport, zijn er heel wat verrassende namen die tot nog toe niet als bedreigd werden gezien, zoals de Amerikaanse zeearend (Haliaeetus leucocephalus), het nationale symbool van de VS. Deze arend ziet zijn leefgebied in de volgende zestig jaar met maar liefst driekwart krimpen. Ook de ijsduiker (Gavia immer), symbool van de staat Minnesota, en de Baltimoretroepiaal (Icterus galbula), symbool van de staat Maryland, krijgen het moeilijk.De organisatie somt 126 soorten op die meer dan de helft van hun huidige habitat zullen verliezen tegen 2050 en geen enkele uitwijkmogelijkheid hebben. Nog eens 188 soorten verliezen de helft van hun habitat tegen 2080, maar kunnen eventueel nog migreren naar betere oorden.

The Dismal State of British Birds - Bluebirds Over The White Cliffs of Dover Will Soon Be Gone Forever

Two turtle doves may soon be the most precious gift you could give anyone for Christmas, as along with nearly 100 other types of British bird, they are in real danger of going extinct. Its numbers have declined by 96 per cent in just 40 years, and experts have warned there could be none left within a decade.The marsh warbler (Acrocephalus palustris) and red-backed shrike (Lanius collurio) also appear to be on their last wings, while birds like the wryneck (Jynx torquilla) - a tiny brown woodpecker - and the beautiful golden oriole (Oriolus oriolus) are believed to be close to or have already died out.

American birds are in deep trouble - about a third of all bird species in the US are in decline

Martha the passenger pigeon, who died 100 years ago, is being remembered this month as a prescient symbol of what can happen when man meets nature. A comprehensive new report finds that many more American bird species could meet the same fate. "Right now, about a third of all bird species in the US are in decline," says Steve Holmer of the American Bird Conservancy, one of the 23 organisations that contributed to the State of the Birds report, the most comprehensive review of bird trends and data ever undertaken in the US. "The decline points to a very broad-scale problem where we're seeing habitat loss and a variety of threats," he says. "We're particularly concerned about the birds that live in deserts and grasslands in the West, such as the sage grouse (Centrocercus urophasianus). These lands are being heavily used and there's a great deal of oil and gas development, so it's created a huge conservation challenge." Birds living on the coasts are faring no better. Almost half of all shorebird species, such as ruddy turnstones (Arenaria interpres), red knots (Calidris canutus) and piping plovers (Charadrius melodus), are either endangered or at risk of becoming endangered.

The systemic loss of nature in Britain becomes the truth that dare not speak its name

If you go down to the woods today, you may not be guaranteed to see too many birds but you could well bump into a census-taking birdwatcher. The Biological Records Centre celebrated its 50th anniversary this summer and citizen science flourishes in Britain as never before. If one needs proof, look no further than the proliferation of published bird atlases, in which every single scrap of data has been sourced from the fields and woods by volunteers and then donated freely to the atlas editors. The resulting books are among the most compelling statements of our nation’s amateur fixation with nature. Individual fieldworkers, monitoring their local birds in selected two-kilometre squares (known in atlas parlance as “tetrads”), have been able, because of new data-processing software, to contribute to the national overview and to the finer-grain regional picture. Between them, the tens of thousands of observers have assembled an astonishing 19 million records. In the process, they have made Britain’s birds the most thoroughly documented avifauna on the planet. Yet the story they reveal is deeply troubling. Never before have we known in so much detail how badly some of our birds are faring. The grey partridge, which was once found nationwide and whose overall numbers were calculated in seven figures, has sunk towards national extinction. Today, there may be fewer than 75,000 pairs and the decline continues.